ΤΙ ΜΑΣ ΞΗΜΕΡΩΝΕΙ;

Πλανήτης ΓΗ

Το αύριο που μας περιμένει δεν είναι κατ' ανάγκη σκοτεινό και τρισάθλιο και προφανώς, όπως και οι προηγούμενες γενιές, έτσι κι εμείς είμαστε «καταδικασμένοι» τελικά να τα καταφέρουμε. Η πιο μεγάλη έρευνα για τις προοπτικές οι οποίες ανοίγονται μπροστά μας, που εντάσσεται στο Millenium Project των Ηνωμένων Εθνών, έρχεται να επιβεβαιώσει ότι ο κόσμος μας, χάριν των μεγάλων αλλαγών που έφερε το Διαδίκτυο και η πρόοδος των επιστημών και της ιατρικής ειδικότερα, σε συνδυασμό με εξελίξεις που οδήγησαν στην ανάπτυξη, στην ειρήνη και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη μας, διαμορφώνει το πλαίσιο για έναν όμορφο κόσμο στο αύριο που έρχεται.

Είναι πράγματι ο άνθρωπος αρχιτέκτονας του μέλλοντός του; Κάπου μεταξύ προχωρημένων σχεδίων επί χάρτου, τέχνης και... πραγματικότητας, το μέλλον δίνει από μόνο του την απάντηση

Ωστόσο, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, οι κοινωνικές ανισότητες σε πολλές γωνιές της Γης μας και η βία, με όποια μορφή κι αν εκδηλώνεται, συνιστούν έναν τεράστιο κίνδυνο, ο οποίος, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά, μπορεί πραγματικά να ρίξει... μαύρο στην εικόνα του φωτεινού μας μέλλοντος!

Επειδή κανονικά δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να είμαστε αισιόδοξοι, μπορούμε να ελπίζουμε ότι τα μεγάλα προβλήματα θα επιλυθούν, αλλά αυτό είναι κάτι που κυρίως εξαρτάται από την ικανότητα των κυβερνήσεων να παράξουν μια «παγκόσμια στρατηγική» για την ανάπτυξη του κόσμου ολόκληρου. Φυσικά και απαιτείται ένα δυνατό κίνητρο, που μπορεί στη χειρότερη -αλλά όχι στην πιο απίθανη- των περιπτώσεων να είναι μια νέα μεγάλη τραγωδία, η οποία και θα κάνει τους διεθνείς ηγέτες να λάβουν αποφάσεις και να κινητοποιηθούν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας, στην οποία πήραν μέρος 2.500 άτομα από διάφορους τομείς και έγινε σε συνεργασία με πολλές κρατικές και ιδιωτικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων η Unesco, η Παγκόσμια Τράπεζα, ο αμερικανικός στρατός και το Ιδρυμα Ροκφέλερ, υπάρχουν πεδία στα οποία βγαίνουμε νικητές και άλλα στα οποία είμαστε παταγωδώς ηττημένοι.

Η βελτίωση του μέσου επιπέδου ζωής, η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, η καταπολέμηση της παιδικής θνησιμότητας, η ικανοποιητική αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού, η αύξηση του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος και κυρίως ο περιορισμός των πολέμων και των συγκρούσεων, σε συνδυασμό με τη σωτήρια εξοικείωση με την «καλή» χρήση της τεχνολογίας, είναι κάποια από τα πεδία στα οποία κατά κανόνα βγαίνουμε νικητές. Αντίθετα, η αύξηση των εκπομπών άνθρακα, της τρομοκρατίας και της διαφθοράς, της ανεργίας, όπως και ο περιορισμός της συμμετοχής των πολιτών στις εκλογές και γενικότερα ο περιορισμός της ενεργού συμμετοχής στα κοινά είναι τα πεδία στα οποία χωλαίνουμε.

Για εκείνους που έχουν τον χρόνο και την πολυτέλεια καμιά φορά να ασχολούνται με αναλύσεις λίγο πιο ελιτίστικες ίσως, η κόπωση που δείχνουν έμπρακτα οι πολίτες του σύγχρονου κόσμου στην ενασχόλησή τους με τα κοινά αποτελεί ένα ιδιαιτέρως κακό σημάδι για την υγεία της δημοκρατίας, ακόμη κι αν, τα τελευταία τριάντα χρόνια, οι χώρες που είναι «ελεύθερες» έχουν αυξηθεί από 43 σε 90, εκείνες που είναι «μερικώς ελεύθερες» από 46 σε 60, και σήμερα μόνο το 1/3 της ανθρωπότητας ζει σε 43 χώρες οι οποίες κυβερνώνται από αυταρχικά καθεστώτα, με την Κίνα να συνιστά από μόνη της το μισό του συνόλου.

«Το μέλλον θα συνεχίσει να βελτιώνεται για το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου», γράφει στην εισαγωγή του ο καθηγητής Ζερόμ Γκλεν, ένας εκ των επικεφαλής της έρευνας, «αλλά μια σειρά από εμπόδια μπορεί να αλλάξει δραματικά τις προοπτικές για ολόκληρο τον κόσμο. Ζούμε σε μια μοναδική περίοδο της ιστορίας μας. Το Ιντερνετ, οι τηλεπικοινωνίες, η διαφήμιση -όπως αυτή λειτουργεί σε παγκόσμιο επίπεδο- έχουν οδηγήσει στη δημιουργία μιας ανθρωπότητας σύγχρονης, αλληλοεξαρτώμενης, που μπορεί να δημιουργήσει και να υλοποιήσει παγκόσμιες στρατηγικές για τη βελτίωση των προοπτικών της. Η δική μας είναι η πρώτη γενιά στην Ιστορία που έχει δώσει σε πολλούς τα εργαλεία για να κατανοήσουν τον κόσμο στην πολυπλοκότητά του, να αναλύσουν τα συστήματα της προόδου και κυρίως να τα θέσουν σε εφαρμογή».

Ταυτόχρονα, όμως, το σκληρό πρόσωπο της σύγχρονης πραγματικότητας μας... κλείνει το μάτι μέσα από τα προβλήματα της ενεργειακής κρίσης και των δυσκολιών θεμελίωσης μιας... ανανεώσιμης παγκόσμιας οικονομίας.

Με δεδομένο ταυτόχρονα ότι η ανάπτυξη της τρομοκρατίας, όπως και της διαφθοράς παγκοσμίως, τρέχουν με... χίλια, δικαίως μπορούμε μπερδεμένοι να αναρωτιόμαστε: τρέχουμε, άραγε, ολοταχώς προς τις πολυπόθητες καλύτερες ημέρες που ανέκαθεν αποτελούσαν τη χίμαιρα κάθε νέας γενιάς ή προς τη ζοφερή συντέλεια του κόσμου; Ο χρόνος προφανώς θα δείξει, αλλά -δυστυχώς ή ευτυχώς- τα πάντα είναι στο χέρι μας.*

Επιμέλεια: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΖΑΒΑΡΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 16/07/2008