Με το ενδιαφέρον στραμμένο στο αν και πότε και με ποιους όρους θα... καταδεχθούν τελικά οι τράπεζές μας να πάρουν τη βοήθεια των 28 δισ. που τους προσφέρει το κράτος για να «λειτουργήσει το σύστημα» και την έγνοια μας εστιασμένη «να εναρμονισθούμε (άσε που ούτε αυτό κάνουμε!) με τις αντιδράσεις της Ε.Ε. στην κρίση!», καταναλώνουμε φαιά ουσία στις περιφερειακές πλευρές του πραγματικού προβλήματός μας, αυτού που είχαμε και προ κρίσης, έχουμε και κατά τη διάρκεια της κρίσης και –το σπουδαιότερο!– θα συνεχίσουμε να έχουμε και όταν η κρίση θα αρχίσει να ξεφτίζει και όχι στο πρόβλημά μας αυτό καθ’ αυτό. Πως, δηλαδή, η χώρα μας ως «μαγαζί» δεν... παράγει σχεδόν τίποτε και αυτό που ενδεχομένως παράγει δεν είναι ελκυστικό στις παγκόσμιες αγορές, δεν «πουλιέται» μέσα σε αυτό το εύρος του ανταγωνισμού που επικρατεί...
Αργά ή γρήγορα (και αυτή) η κρίση θα κάνει τον κύκλο της και θα αρχίσει ο νέος κύκλος της ανάπτυξης που θα διαρκέσει κι αυτός την «εποχή» του, ανάλογα με τις διεθνείς συγκυρίες, τα «εργαλεία» που θα χρησιμοποιηθούν και κατά κύριο λόγο το «πώς» θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα εργαλεία. Ελπίδα εκφράζεται από όλους τους ειδικούς, το τωρινό μεγάλο «κάζο» που έπαθε η παγκόσμια οικονομική τάξη, με την «υπερεμπιστοσύνη» που δόθηκε (και το άπληστο τζογάρισμα που έγινε) στο χρηματοπιστωτικό «παιχνίδι», σε βάρος και αναντιστοιχία με την πραγματική οικονομία που αποτελεί το «μέτρο» της στέρεης ανάπτυξης και τον μπούσουλα των (ορθολογικών) επιχειρηματικών σχεδίων και επεκτάσεων, να γίνει μάθημα και παράδειγμα προς μελλοντική αποφυγή. Ελπίδα, έστω...
Οι μεγάλες εθνικές οικονομίες του κόσμου και το «παγκοσμιοποιημένο» σύνολό τους θα δοκιμασθούν ακόμη από μεγάλους κλυδωνισμούς και αβεβαιότητες – πολύ μεγαλύτερους από τις δοκιμασίες που θα υποστούμε εμείς εδώ στη «γωνιά» μας. Σε περιόδους τέτοιων κρίσεων, και για όσο διαρκούν, πλήττονται οι «μεγάλοι», οι «απλωμένοι» συγκριτικά περισσότερο και πιο έντονα από τους «μικρούς» – μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες... Οταν, όμως, έρθει αναπόφευκτα η στιγμή της ανάκαμψης, αυτοί οι μεγάλοι θα ανακτήσουν το χαμένο έδαφος με μεγαλύτερα βήματα και ταχύτερους ρυθμούς. Γιατί έχουν την παραγωγική βάση, τους μηχανισμούς ανάπτυξης, την τεχνογνωσία του, κατά κανόνα, σωστού προγραμματισμού (πέρα κι άσχετα από τις εκτροπές των κρίσεων), τους θεσμούς, την ικανότητα πρόβλεψης και εναρμονισμού πολιτικών και πρακτικών ανάλογα με τις διαγραφόμενες εξελίξεις και την πειθαρχία να κινούνται προς την κατεύθυνσή τους...
Στον νέο κύκλο της ανάπτυξης που θα ’ρθει νομοτελειακά, οι ισχυροί, οι ανταγωνιστικοί, οι προγραμματίζοντες με ορθολογισμό, όσοι μπορούν και διατυπώνουν αναπτυξιακό (σε όλους τους τομείς...) όραμα, θα είναι και πάλι ισχυροί «παίκτες». Θα διδαχθούν από την τρέχουσα κρίση του «αναπτυξιακού μοντέλου», θα ανασυνταχθούν, θα επαναπροσδιορίσουν στόχους και μεθόδους, θα εξακολουθήσουν να «παράγουν» (ο καθένας στον τομέα που έχει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα...) κινητοποιώντας τον παραγωγικό, κατάλληλα αναπροσαρμοσμένο, μηχανισμό τους; Εμείς οι... άλλοι;
Στη μάχη χωρίς μπαρούτι...
Σε τούτη την πατρίδα, από ποια «βάση» θα ξεκινήσουμε την προσπάθεια ανάκαμψης και ανάπτυξης; Με ποια παραγωγική μηχανή (που παράγει τι;) θα επιχειρήσουμε αν όχι να «θριαμβεύσουμε» τουλάχιστον να επιβιώσουμε ελπιδοφόρα στο νέο τοπίο που θα σχηματισθεί μετά την κρίση; Ποιες δυνάμεις θα κινητοποιήσουμε (και ποιοι πολιτικοί θα μπουν μπροστά σε αυτήν την πορεία...) για να διεκδικήσουμε ένα στοιχειωδώς ελκυστικό «αύριο»; Ποιες σωρευμένες εμπειρίες θα επιστρατεύσουμε γι’ αυτό το «νέο ξεκίνημα»;
Για να μείνουμε μονάχα στη μεταπολιτευτική περίοδο, δίχως να εστιάσουμε το ενδιαφέρον και τον προβληματισμό μας σε μικρές ή μεγαλύτερες διαχειριστικές, απλώς, «επιτυχίες» αντιμετώπισης πιεστικών «τρεχόντων» προβλημάτων, κατορθώσαμε διαχρονικά (και –φευ– διακομματικά!) να κατασπαταλήσουμε σε μικροκομματικές και μικροπολιτικάντικες πρακτικές ένα τεράστιο κεφάλαιο από τις πρωτοφανείς για την Ιστορία μας κοινοτικές εισροές πόρων, χάσαμε την ευκαιρία να αναδείξουμε, να ενισχύσουμε και να προάγουμε τις παραγωγικές δυνατότητές μας στον τομέα της πραγματικής οικονομίας, εκεί που δοκιμάζονται μοντέλα και πολιτικές. Δεν κατορθώσαμε, παρά μόνο συγκυριακά, δίχως προοπτική και σχεδιασμό, να εκμεταλλευθούμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα (τουρισμός, κέντρο Βαλκανίων και Μέσης Ανατολής, παροχή υπηρεσιών σε μια αναπτυσσόμενη διεθνή περιοχή κ.λπ.), στηρίξαμε την «ανάπτυξη» (επαιρόμενοι, μέχρι και σήμερα, για τους «καλύτερους στην Ευρώπη» ρυθμούς ανάπτυξης...) στα... μπετά και την άσφαλτο, τα οδικά δίκτυα, την κατανάλωση μέσω δανεισμού και εισαγωγών, το μικρεμπόριο και ένα ασύστολο καταναλωτισμό πέρα από τις πραγματικές μας δυνατότητες...
Σήμερα, βρισκόμαστε πάλι σε ένα σταυροδρόμι – έστω και με αρνητική «σηματοδότηση», η οποία όμως προσφέρεται για να λειτουργήσει ως εφαλτήριο ουσιαστικών αλλαγών (νοοτροπίας αλλά κυρίως πολιτικών, πολιτικών υπέρβασης και όχι απλώς διαχείρισης...) που θα μας επιτρέψει τη δημιουργία υποστρώματος πάνω στο οποίο θα μπορέσουμε σιγά σιγά να χτίσουμε το νέο (στην ουσία το πρώτο!) αναπτυξιακό όραμά μας και να επιδιώξουμε την υλοποίησή του με όρους ελπίδας μα και ρεαλισμού. Μια ευκαιρία επαναπροσδιορισμού στόχων και «εθνικών πρωταγωνιστών», σε τομείς πρωτοπορίας και ανταγωνιστικής «υπεραξίας», που όχι μόνο θα μπορέσουν να κινητοποιήσουν την πραγματική οικονομία, να εξασφαλίσουν θέσεις εργασίας, να παράγουν εισόδημα, άρα κατανάλωση, άρα επενδύσεις και παραγωγή, αλλά θα αποδειχθούν και σωτήριοι στο άμεσο μέλλον, όταν τα προβλήματα της «νέας πραγματικότητας» θα γίνουν πιο εμφανή από όσο ήδη σήμερα είναι!
Όχι άλλες «χαμένες ευκαιρίες»!
Μιλάμε για την προοπτική της «πράσινης ανάπτυξης». Την υπογραμμίζει ως «μονόδρομο» ο επίτροπος Περιβάλλοντος στην Ε.Ε. Σταύρος Δήμας, την περιγράφει και την ευαγγελίζεται (αρκετά θολά και γενικά, ακόμη...) ο Γιώργος Παπανδρέου. Μα, κυρίως, την «βλέπουν» ως μοναδική λύση για ολόκληρο τον πλανήτη ειδικοί επιστήμονες και οραματικοί πνευματικοί άνθρωποι. Και είναι μοναδική ευκαιρία για την (προνομιούχο από γεωφυσικής άποψης - ήλιος, αέρηδες, θάλασσα με τα κύματά της) χώρα μας να ανοίξει περπατησιά προς αυτή την κατεύθυνση, όχι μόνο για την προστασία του περιβάλλοντός της, αλλά για τη δημιουργία ισχυρής και ανταγωνιστική αναπτυξιακής - παραγωγικής βάσης. Να αποκτήσουμε τα πρώτα (και σε ανταγωνιστικό πεδίο) «βιομηχανικά ερείσματά» μας, που θα δώσουν δουλειά, θα χτίσουν εισόδημα, θα δημιουργήσουν ένα στέρεο και με μέλλον παραγωγικό υπόβαθρο!
Ο Τζέρεμι Ρίφκιν, ο πρωτοποριακός συγγραφέας δεκάδων βιβλίων και πρόεδρος του Ιδρύματος Οικονομικών Τάσεων, που πρόσφατα βρέθηκε στην Ελλάδα, είναι ο κήρυκας της ανάγκης ταχύτατης μετάβασης στην «τρίτη βιομηχανική επανάσταση», όπως την ονομάζει, στον τομέα της ανανεώσιμης ενέργειας. Περιγράφει την τριπλή κρίση που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος (ενεργειακή κρίση, οικολογική κρίση και την τρέχουσα χρηματοπιστωτική) σαν τους «τρεις ελέφαντες που βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο» και θεωρεί, σωστά κατά την άποψή μας, πως με αυτήν την «τρίτη βιομηχανική επανάσταση» και την ανάπτυξη που θα βασίζεται στις μεγάλες επενδύσεις στις εναλλακτικές μορφές ενέργειας μπορεί «με ένα σμπάρο» να λυθούν και οι τρεις κρίσεις που μαστίζουν τον κόσμο.
Με γενναίες χρηματοδοτήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση όχι μόνο θα τονωθεί ουσιαστικά η παραγωγική διαδικασία και θα δημιουργηθούν εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας (στη Γερμανία μόνο η βιομηχανία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει σήμερα τζίρο 22 δισ. δολάρια και απασχολεί 214.000 εργαζόμενους, με προοπτική το 2010 να δημιουργήσει 700.000 νέες θέσεις εργασίας και συνολικό τζίρο γύρω στο 2030, 460 δισ. ευρώ), τινάζοντας την ανάπτυξη στα ύψη, αλλά θα δημιουργηθούν και οι προϋποθέσεις προστασίας του περιβάλλοντος, η συνεχιζόμενη καταστροφή του οποίου απειλεί άμεσα ολόκληρο τον κόσμο. Η πρόταση Ρίφκιν προβλέπει ακόμη τη δημιουργία κτιρίων (που σήμερα καταναλώνουν το 40% της παραγόμενης ενέργειας!) μη ενεργοβόρων, την ανάπτυξη της τεχνολογίας αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας (με μορφή υδρογόνου) και την αναδιάρθρωση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργεια – μια πραγματική «τρίτη βιομηχανική επανάσταση» που θα εξασφαλίσει ανάπτυξη και θέσεις εργασίας για δεκαετίες, μαζί με την προστασία του περιβάλλοντος!
Πρόσφατα στη χώρα μας, ο Ρίφκιν διαπίστωσε πως «στην Ελλάδα είδα ανανεώσιμη ενέργεια (ανέμους, ήλιο, θαλάσσια κύματα, γεωθερμία) που δεν έχω δει πουθενά αλλού στον κόσμο. Η Ελλάδα θα μπορούσε να ηγηθεί της βιομηχανικής αυτής επανάστασης, που τώρα πηγαίνει προς την Ισπανία...». Δεν αξίζει να προβληματιστούν, τουλάχιστον, οι εγχώριοι πολιτικοί ταγοί;
No comments:
Post a Comment