Η Αθήνα «ζητάει» οργανωμένες παρεμβάσεις

• Ο αστικός ιστός χρειάζεται αναπλάσεις που να εξασφαλίζουν δημόσιους χώρους και υποδομές σε μεγάλες περιοχές του κέντρου

• Η «διπλή ανάπλαση» Ελαιώνα και λεωφόρου Αλεξάνδρας επανέφερε στο λεξιλόγιο της πόλης μια πρακτική εσχάτως δυσφημισμένη. Κι αυτό γιατί οι αναπλάσεις που συνδέθηκαν την τελευταία δεκαετία με την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν... το συντομότερο ανέκδοτο στην ιστορία της πρωτεύουσας: κράτησαν από τις 13 έως τις 29 Αυγούστου 2004.

• Η εξέλιξη αυτή βέβαια δεν εξέπληξε κανέναν. Η πρωτεύουσα, όπως και οι περισσότερες πόλεις της Ελλάδας, δεν έχει να επιδείξει πολλά επιτυχημένα παραδείγματα μεγάλων επεμβάσεων στον αστικό χώρο. Οι παρεμβάσεις στην Πλάκα, στο εμπορικό τρίγωνο και αργότερα στις περιοχές κοντά στους αρχαιολογικούς χώρους είναι από τα λιγοστά επιτυχημένα παραδείγματα, ωστόσο ήταν όλες στοχευμένες στον πυρήνα του κέντρου της πόλης. Αντίθετα, οι μεγάλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, όπως η Βαρκελώνη, η Μπολόνια και η Στοκχόλμη αλλάζουν την τύχη ολόκληρων προαστίων τους, με ολοκληρωμένες αναπλάσεις ήδη από το '70 και το '80.

• Τι φταίει, λοιπόν, και δεν γίνονται αναπλάσεις στην Ελλάδα; «Περνάμε μια εποχή όπου τα δύο μητροπολιτικά συγκροτήματα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης επεκτείνονται συνεχώς, με αποτέλεσμα να μη δίνουμε σημασία σε περιοχές που έχουν χτιστεί στο παρελθόν», εξηγεί στην «Κ» η κ. Πολυξένη Κοσμάκη, διευθύντρια του Τομέα Πολεοδομίας και Χωροταξίας στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ. «Επεκτάσεις που έγιναν βέβαια χωρίς να εξασφαλιστούν κρίσιμοι για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής όροι».

• Η υπόθεση της «διπλής ανάπλασης» επανέφερε στη συζήτηση τις οργανωμένες παρεμβάσεις μέσα στον αστικό ιστό. «Η «διπλή ανάπλαση» βέβαια δεν είναι ανάπλαση, τουλάχιστον στο σκέλος που αφορά τον Ελαιώνα», λέει η κ. Κοσμάκη. «Ναι μεν ο Ελαιώνας είναι μια περιοχή που αναζητεί μια νέα ταυτότητα, όμως το να εμφυτεύεις τόσο μεγάλες εμπορικές χρήσεις σε μια περιοχή δεν είναι ανάπλαση. Αντίθετα, η παρέμβαση στην περιοχή του γηπέδου της λεωφόρου Αλεξάνδρας θα είναι πολύ σημαντική, γιατί θα συνδέσει τον Λυκαβηττό με τα Τουρκοβούνια».

• Το ζητούμενο είναι οι αναπλάσεις να έχουν μια συνέχεια. «Στη Βαρκελώνη έγιναν μεγάλες παρεμβάσεις σε υποβαθμισμένες περιοχές κατοικίας», λέει η κ. Κοσμάκη. «Το ίδιο χρειάζεται και η Αθήνα, στην οποία μεγάλες περιοχές του κέντρου, όπως τα Πατήσια... «πηγαίνουν με τον αυτόματο». Το να εξασφαλίζεις δημόσιους χώρους και υποδομές -π. χ. παιδικούς σταθμούς- ειδικά στις υποβαθμισμένες περιοχές δεν είναι θέμα αισθητικής, αλλά ζήτημα κοινωνικής ειρήνης. Κάτι που η Αθήνα έχει μόλις αρχίσει να συνειδητοποιεί».

• Tου Γιωργου Λιαλιου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/03/2009