Wednesday, October 21, 2009

Κρίσιμη σύνοδος για το κλίμα της Γης

  • Θα γίνει στην Κοπεγχάγη με σκοπό την υιοθέτηση παγκόσμιας συνθήκης η οποία θα διαδεχθεί το Πρωτόκολλο του Κιότο, που λήγει το 2012


Λίγες μόλις εβδομάδες πριν από την κρίσιμη Σύνοδο της Κοπεγχάγης για την Κλιματική Αλλαγή, οι διαπραγματεύσεις για την επίτευξη παγκόσμιας συμφωνίας φαίνεται να οδεύουν προς αδιέξοδο. Το πλέον δυσεπίλυτο ζήτημα είναι το οικονομικό, όπως επισήμανε και ο επίτροπος Περιβάλλοντος Σταύρος Δήμας, που συμμετείχε στη συνάντηση στο Λουξεμβούργο μαζί με την υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνα Μπιρμπίλη.

Γράφημα: Οι επιπτώσεις από την αύξηση της θερμοκρασίας

Λιγότερες από πενήντα ημέρες πλέον πριν από την κρίσιμη σύνοδο του ΟΗΕ για το περιβάλλον, που θα διεξαχθεί τον Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη, όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των κυβερνήσεων του πλανήτη οδεύουν προς ναυάγιο. Χαρακτηριστική εξάλλου ήταν η δήλωση στην οποία προέβη την περασμένη εβδομάδα ο επικεφαλής της Γραμματείας του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, Υβο ντε Μπόερ: «Δεν έχουμε πια αρκετό χρόνο για να επιλύσουμε όλα τα εκκρεμή ζητήματα». Προσέθεσε, ωστόσο, ότι ελπίζει πως οι συμμετέχοντες στις εργασίες της Κοπεγχάγης δεν θα περιοριστούν απλώς σε μία διακήρυξη αγαθών προθέσεων, αλλά θα «θέσουν και τα θεμέλια» για την επίτευξη μιας συνολικής συμφωνίας για μέχρι τα μέσα -ή έστω τα τέλη- του 2010.

Σκοπός της συνόδου που θα φιλοξενηθεί στην πρωτεύουσα της Δανίας είναι η υιοθέτηση μιας παγκόσμιας συνθήκης για το περιβάλλον, η οποία θα διαδεχθεί το Πρωτόκολλο του Κιότο, που λήγει το 2012. Μέχρι στιγμής, οι ηγέτες των περισσότερων χωρών του πλανήτη έχουν καταλήξει στις γενικές αρχές που θα πρέπει να διέπουν την εν λόγω συνθήκη, ενώ ήδη συζητούνται και ορισμένα προσχέδια συμφωνίας. Για παράδειγμα, έχει εδραιωθεί πλέον η πεποίθηση ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη δεν θα πρέπει να υπερβεί τους 2 βαθμούς Κελσίου, ειδάλλως οι συνέπειες για το ανθρώπινο είδος και το οικοσύστημα θα είναι καταστροφικές (βλ. γράφημα). Επίσης, οι πλούσιες χώρες του κόσμου έχουν συμφωνήσει επί της αρχής ότι θα χρηματοδοτήσουν πολιτικές «πράσινης ανάπτυξης» στις φτωχότερες χώρες και θα τις βοηθήσουν να αντεπεξέλθουν στις, αναπόφευκτες πλέον, συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Ωστόσο, πολλά ακανθώδη ζητήματα παραμένουν. Κατ' αρχάς, ο ανεπτυγμένος κόσμος δεν έχει διασαφηνίσει με ποιον τρόπο θα βρει τα απαραίτητα κονδύλια για να χρηματοδοτήσει τα αναπτυσσόμενα κράτη με τα εκατοντάδες δισ. ευρώ που θα απαιτούνται κάθε χρόνο. Επίσης, ερώτημα παραμένει πώς θα διαμοιραστεί το κόστος μεταξύ των πλούσιων κρατών. Εξ ίσου ασαφές είναι αν η επικείμενη συμφωνία για το περιβάλλον θα είναι δεσμευτική για όλους και, επομένως, θα προβλέπει κυρώσεις για όσους δεν μειώνουν τις εκπομπές ρύπων τους. Εφόσον αποφασιστεί ότι η συμφωνία θα είναι νομικά δεσμευτική, τότε θα πρέπει να συσταθεί ανεξάρτητος μηχανισμός καταγραφής των ρύπων και επιβολής κυρώσεων.

Τέλος, κρίσιμη θεωρείται και η στάση των ΗΠΑ, αφού οι ταχύτατα αναπτυσσόμενες οικονομίες (Κίνα, Ινδία), έχουν διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι η στάση τους θα εξαρτηθεί από τη συμμετοχή ή μη της Ουάσιγκτον στη συνθήκη. Παρά το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, έχει ταχθεί υπέρ της λήψης δραστικών μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος, το Κογκρέσο δεν φαίνεται επί του παρόντος διατεθειμένο να τα υπερψηφίσει, καθώς οι νομοθέτες εγείρουν φόβους ότι ενδεχομένως να πληγεί η ανάκαμψη της οικονομίας. Πηγές από την Ουάσιγκτον επισημαίνουν ότι το πιθανότερο είναι ότι το Κογκρέσο δεν θα θέσει προς ψήφιση νομοσχέδιο για την κλιματική αλλαγή πριν από τα μέσα του 2010, κάτι που βεβαίως υπονομεύει τις προοπτικές επιτυχίας της Κοπεγχάγης.

Οι ενδιάμεσες συμφωνίες

Μπροστά στο διαφαινόμενο αδιέξοδο, αυξάνονται οι φωνές που προκρίνουν την επίτευξη ενδιάμεσων συμφωνιών, μέχρι να καταστεί τελικά δυνατή η υπογραφή μιας παγκόσμιας συνθήκης. Σύμφωνα με αυτή τη συλλογιστική, οι ενδιάμεσες συμφωνίες είναι προτιμότερες από το οριστικό ναυάγιο ή ακόμη και από μία συνθήκη, η οποία, προκειμένου να γίνει αποδεκτή από όλους, δεν θα προβλέπει αρκετά μέτρα για τον περιορισμό των ρύπων.

Το τελευταίο διάστημα, πάντως, παρατηρείται έντονη κινητικότητα σε περιφερειακό, διμερές και τοπικό επίπεδο, η οποία θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις, να αντισταθμίσει προσωρινά το κενό που δημιουργεί η έλλειψη παγκόσμιας συνθήκης. Χθες, η Ινδία και η Κίνα υπέγραψαν συμφωνία για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και παραγωγής ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές. Παράλληλα, οι υπουργοί των δύο χωρών, αρμόδιοι για θέματα περιβάλλοντος, διαπίστωσαν ταύτιση απόψεων στο θέμα της κλιματικής αλλαγής, εν όψει της Συνόδου της Κοπεγχάγης. Λίγες ώρες αργότερα, ο κ. Ομπάμα είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Κινέζο ομόλογό του, Χου Ζιντάο, κατά τη διάρκεια της οποίας συζήτησαν κυρίως το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με πολιτικούς αναλυτές, αυτή η αναβάθμιση του θέματος στην παγκόσμια ατζέντα είναι οπωσδήποτε ενθαρρυντικό σημάδι, αν και ακόμη δεν έχει μεταφραστεί σε απτά αποτελέσματα. [Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Πέμπτη, 22 Oκτωβρίου 2009]


[+] ΓPAΦHMA

No comments: