Η αγορά, «κλειδί» για την κλιματική αλλαγή

The New York Times

Ανέκαθεν πίστευα ότι υπάρχουν δύο βασικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής - αυτή της «Ημέρας της Γης» και εκείνη του «Αγώνα για τη Γη». Η Σύνοδος της Κοπεγχάγης βασίστηκε στη στρατηγική της «Ημέρας της Γης» και δεν ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακή, καθώς παρήγαγε μια σειρά περιορισμένων, πρόχειρων συμβιβασμών, οι οποίοι δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα οδηγήσουν την ανθρωπότητα ένα βήμα πιο κοντά στην άμβλυνση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Πράγματι, όποιος παρακολούθησε από κοντά τη χαοτική οργάνωση της συνόδου και τις λεκτικές αψιμαχίες μεταξύ των αντιπροσώπων δεν μπορεί παρά να αναρωτιέται σήμερα αν, τελικά, η δεκαεπταετής διαδικασία των Ηνωμένων Εθνών με στόχο τη δημιουργία πλαισίου για την καταπολέμηση του φαινομένου θερμοκηπίου τελμάτωσε. Προσωπικά, αποχωρώ από τη δανική πρωτεύουσα όντας πεπεισμένος ότι οι ΗΠΑ οφείλουν να επικεντρωθούν στη δική τους στρατηγική του «Αγώνα για τη Γη».

Η στρατηγική της «Hμέρας της Γης» στηρίζεται στην αντίληψη ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα και συνεπώς εμείς -η διεθνής κοινότητα, δηλαδή- οφείλουμε να ενώσουμε δυνάμεις προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα με συλλογικούς μηχανισμούς. Οι μηχανισμοί αυτοί θα επιβλέπουν τις εκπομπές ρύπων κάθε έθνους και θα εγγυώνται την επιχορήγηση δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη τεχνολογιών «καθαρής ενέργειας» στα κράτη του αναπτυσσόμενου κόσμου. Οπως, ωστόσο, υπογράμμισε ο πρόεδρος της Βραζιλίας Ντα Σίλβα, η εν λόγω στρατηγική μπορεί να αποφέρει αποτελέσματα μόνο αν «τα έθνη αναλάβουν πραγματικά την ευθύνη που τους αναλογεί για τη μείωση των ρύπων» και εφόσον τα πλούσια κράτη επιδείξουν πραγματική διάθεση να βοηθήσουν τα φτωχότερα στην ανάπτυξή τους.

Αποτελεί, λοιπόν, «χάσιμο χρόνου» η στρατηγική της «Ημέρας της Γης»; Οχι, διότι η διαδικασία παρήγαγε επιστημονικά στοιχεία αναφορικά με την κλιματική αλλαγή. Παρά ταύτα, παραμένω ένθερμος υποστηρικτής της στρατηγικής του «Αγώνα για τη Γη». Ουσιαστικό αντίκτυπο στη Μητέρα Φύση μπορεί να έχει μόνο η δύναμη της Απληστίας, δηλαδή της Aγοράς. Μόνο μια αγορά διαμορφωμένη με κανονισμούς και κίνητρα που θα ενθαρρύνουν τη μαζική στροφή στις καθαρές πηγές ενέργειας μπορεί να περιορίσει την υπερθέρμανση του πλανήτη. Καμιά αγορά δεν είναι σε θέση να τα καταφέρει καλύτερα σ’ αυτό από εκείνη της Αμερικής.

Συνεπώς, οι προσπάθειες πρέπει να στραφούν στην προώθηση νομοσχεδίου για τη φορολογική επιβάρυνση όσων εκπέμπουν ρίπους από τη Γερουσία, έτσι ώστε να ενεργοποιηθούν οι μηχανισμοί που θα καταστήσουν τις ΗΠΑ πρωτοπόρους στις «καθαρές» τεχνολογίες. Είναι βέβαιο ότι αν οι Αμερικανοί δώσουν το παράδειγμα θα τους ακολουθήσουν και άλλα έθνη, όχι διότι θα έχουν υποχρεωθεί από κάποιο νομικό έγγραφο, αλλά για ανταγωνιστικούς λόγους. Αν ξεκινήσεις την κουβέντα με τη λέξη «κλίμα», οι μισοί Αμερικανοί θα δηλώσουν έτοιμοι να δράσουν για το περιβάλλον. Αν, ωστόσο, ξεκινήσεις κάνοντας λόγο για τη γέννηση μιας «νέας βιομηχανίας» -μιας που θα κάνει τις ΗΠΑ ενεργειακά ανεξάρτητες και πιο ασφαλείς- τότε όλη η χώρα θα σταθεί στο πλευρό σου. Και υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι: Ακόμα και αν η θερμοκρασία της Γης δεν αυξηθεί, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα αυξηθεί από 6,7 δισεκατομμύρια σήμερα σε 9 δισεκατομμύρια πριν από το 2050. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι θα επιθυμούν να ζουν σαν Αμερικανοί. Σε έναν τέτοιο κόσμο, η ζήτηση για καθαρή ενέργεια θα ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. [Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 22/12/2009]