Στα χρόνια της Ανθρωπόκαινου... Ο άνθρωπος έφερε τον πλανήτη «σε μια νέα γεωλογική εποχή»

H συσσώρευση πλαστικών στα ιζήματα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως κριτήριο της νέας γεωλογικής εποχής   (Φωτογραφία:  Associated Press)

Με τις ανθρώπινες δραστηριότητες να αλλάζουν δραστικά το πρόσωπο του πλανήτη, οι γεωλόγοι σκέφτονται να κηρύξουν την έναρξη μιας νέας γεωλογικής εποχής: της Ανθρωπόκαινου. Στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Γεωφυσικής, οι ερευνητές συζήτησαν κυρίως τα κριτήρια με βάση τα οποία θα όριζαν την αρχή αυτής της επικυριαρχίας του ανθρώπου -παρά τις δραματικές αλλαγές που παρατηρούνται σε όλο τον κόσμο, ο ορισμός μιας νέας γεωλογικής εποχής είναι δύσκολη υπόθεση. «Αν πρόκειται για νέα γεωλογική περίοδο, θα πρέπει να είναι εμφανής στο γεωλογικό αρχείο» επισήμανε στο LiveScience.com ο Άντονι Μπράουν του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον στη Βρετανία.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η έναρξη της Ανθρωπόκαινου θα μπορούσε να οριστεί με βάση τις αλλαγές που φέρνει στο σχηματισμό ιζημάτων η γεωργία. Για παράδειγμα, η αποψίλωση των δασών για τη δημιουργία καλλιεργητικών εκτάσεων αλλάζει την απορροή του βρόχινου νερού σε ποτάμια και λίμνες, δημιουργώντας συχνά ένα παχύ ίζημα λάσπης.

Άλλοι ερευνητές θεωρούν προβληματική αυτή την πρόταση, επισημαίνοντας ότι η γεωργία δεν υιοθετήθηκε ταυτόχρονα σε όλο τον πλανήτη. Σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής, για παράδειγμα, η εντατική γεωργία είναι πρόσφατη εξέλιξη.

Οι γεωλόγοι θα μπορούσαν να παρακάμψουν το πρόβλημα ορίζοντας την έναρξη της Ανθρωπόκαινου με βάση τις αποθέσεις χημικών ουσιών τον 20ό αιώνα, αφού η εκτεταμένη χρήση μολύβδου στη βενζίνη και στις μπογιές έχει ήδη αφήσει ίχνη αυτού του μετάλλου στα εδάφη όλου του κόσμου. Ένα άλλο κριτήριο θα μπορούσε να είναι η παρουσία πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων, οι οποίοι παράγονται από τις πυρκαγιές και την καύση ορυκτών καυσίμων.

«Στα μέσα του 20ού αιώνα καταγράφεται μια απότομη αύξηση σε αυτά τα χημικά στο έδαφος» είπε o Μάικλ Κρούγκε του Πολιτειακού Πανεπιστημίου Μοντκλέρ στο Νιού Τζέρσι.

Μια τέταρτη ιδέα για τον ορισμό της έναρξης της Ανθρωπόκαινου εποχής αφορά τις πρωτοφανείς μετατοπίσεις εδαφών από την εξορυκτική δραστηριότητα, ή τη συσσώρευση ορυκτών από την καύση λιθάνθρακα, την παραγωγή τσιμέντου και τη χρήση λιπασμάτων.

Για άλλους γεωλόγους, το απλούστερο και ασφαλέστερο κριτήριο θα ήταν τα πλαστικά υλικά που θάβονται στα ιζήματα ή γεμίζουν τις χωματερές των πόλεων. Το κριτήριο δεν θα ίσχυε φυσικά μόνο για τις πυκνοκατοικημένες περιοχές, αφού τα πλαστικά σταδιακά διαλύονται σε κομματάκια που μπορούν να κάνουν το γύρο του κόσμου.

Πάντως, όποια άποψη κι αν επικρατήσει τελικά σχετικά με την Ανθρωπόκαινο εποχή, οι γεωλόγοι θα έπρεπε να λάβουν υπόψη και τους κλιματικούς και αστρονομικούς παράγοντες που συνήθως σηματοδοτούν τη μετάβαση σε μια νέα εποχή.

Όπως επισήμανε ο Δρ Μπράουν, «πρέπει να συνδυάσουμε την ανθρωπογενή ποικιλότητα και την φυσική ποικιλότητα στο κλιματικό σύστημα».

»Είναι ένα ερώτημα που οι γεωλόγοι δεν χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν ποτέ στο παρελθόν».

Newsroom ΔΟΛ