Η ψυχολογική διάσταση της συγχώρεσης

Από τη Νίκη Γκατζέλια , Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας

Τι έχει ο καθένας στο μυαλό του όταν ακούει τη λέξη «συγχώρεση»;

Η έννοια της συγχώρεσης πολλές φορές παρεξηγείται και αλλοιώνεται απ’ όσους προσπαθούν να την εφαρμόσουν, γι’ αυτό και η εφαρμογή της ίσως είναι δύσκολη.

Η συγχώρεση ορίζεται στο μυαλό πολλών ατόμων ως «άφεση αμαρτιών» ή «αυταπάρνηση και παραίτηση από κάθε προσωπική επιθυμία». Όταν κάποιος πληγώνεται από τη συμπεριφορά κάποιου αγαπημένου του προσώπου θεωρεί ότι προκειμένου να τον συγχωρέσει πρέπει να ξεχάσει το συμβάν και να γίνουν όλα όπως πριν.

Είναι, όμως, πράγματι αυτή η έννοια της συγχώρεσης, ή μήπως είναι απαραίτητος ο επαναπροσδιορισμός της;Στην πραγματικότητα ο ορισμός της συγχώρεσης προκύπτει από την ίδια την ετυμολογία της λέξης. Συν + χωρώ σημαίνει «δίνω χώρω». Δίνω χώρο στην σκέψη μου, έτσι ώστε αυτή να μπορέσει να χωρέσει και άλλες απόψεις πέρα από τη δική μου, δηλαδή χωράω δύο ενδεχόμενες ερμηνείες που αφορούν το ίδιο γεγονός. Αυτό δεν προϋποθέτει ότι οφείλω να ενστερνιστώ την αντίθετη άποψη, αλλά να την κατανοήσω. Η κατανόηση και η ενσυναίσθηση των σκέψεων και των συναισθημάτων του άλλου δεν σχετίζεται με το αποτέλεσμα, που μπορεί να είναι η απόρριψη της δικής του ερμηνείας για το γεγονός ή ακόμη και η διακοπή των σχέσεων μαζί του.

Το ερώτημα που μπορεί να θέσει κανείς είναι για ποιό λόγο να μπω στη διαδικασία της συγχώρεσης, τι έχω να κερδίσω από αυτό;

Εξετάζοντας την ψυχολογική διάσταση της συγχώρεσης γίνεται φανερό ότι η κατανόηση του άλλου αποφέρει οφέλη για τον ίδιο τον εαυτό. Η ανάμνηση του κακού που συνέβη και η διαρκής ενασχόληση με αυτό, η διαιώνιση των αρνητικών συναισθημάτων και σκέψεων και η τοποθέτηση του εαυτού στο ρόλο του θύματος διαταράσσει την ψυχική υγεία και γαλήνη του ατόμου, προκαλεί σκέψεις εκδίκησης και συνεπάγεται φόβο, άγχος και συμπτώματα κατάθλιψης. Αντίθετα η διαδικασία της συγχώρεσης αποφορτίζει το άτομο από τον ψυχικό πόνο που βιώνει λόγω της άσχημης συμπεριφοράς που δέχτηκε και αφανίζει τη συναισθηματική απειλή.

Επιπροσθέτως, η συγχώρεση προσφέρει απελευθέρωση από τα δυσάρεστα συναισθήματα, ψυχική ηρεμία, ψυχολογική κάθαρση και ηθική ικανοποίηση στο άτομο. Το άτομο αποδεσμεύεται από το παρελθόν και βιώνει τη λύτρωση.

Θεωρώντας την έννοια της συγχώρεσης ως ενσυνείδητη υπέρβαση του δυσάρεστου γεγονότος και των αρνητικών συναισθημάτων που αυτό συνεπάγεται και ως κατανόηση μίας οπτικής γωνίας που δεν συμβαδίζει, ίσως, με την προσωπικότητα του ατόμου, ο τρόπος για την εφαρμογή της δεν είναι ακατόρθωτος, ούτε απαιτεί προσωπική ταπείνωση. Αντιθέτως, απαιτεί αυτογνωσία, αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. 

περισσότερα: Η ψυχολογική διάσταση της συγχώρεσης