ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ «ΑΝΟΙΚΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ»

«Το ερώτημα είναι πώς να κρατήσουμε ένα ανοιχτό πεδίο σχέσης με το παρελθόν ώστε να μπορέσουμε στο μέλλον να θέσουμε νέα ερευνητικά ερωτήματα. Αυτό δεν αφορά μόνο τον πολιτισμό και τις επιστήμες αλλά και τα αρχεία της ψηφιακής διακυβέρνησης», εξηγεί ο Κ. Δάλλας. Το ερώτημα των ανοιχτών προτύπων απασχολεί έντονα, εκτός από τους μουσειολόγους και τις κυβερνήσεις που καλούνται να διαλέξουν για τη μηχανοργάνωσή τους ανάμεσα σε προϊόντα λογισμικού ανοικτού κώδικα ή κλειστού, όπως για παράδειγμα τη σουίτα εφαρμογών γραφείου office της Microsoft. Με κάθε γενιά ηλεκτρονικών υπολογιστών αλλάζουν οι μορφότυποι των αρχείων που χρησιμοποιούμε. Αν επιχειρήσετε να ανοίξετε στον σημερινό υπολογιστή σας αρχείο του προγράμματος office -1995 παρ’ όλο που μπορεί να φτιάχτηκε για το λειτουργικό σύστημα windows, δεν θα καταφέρετε να το διαβάσετε.

Πολλές ευρωπαϊκές χώρες υιοθετούν προγράμματα του λογισμικού ανοικτού κώδικα (open source), προκειμένου να παρακάμψουν το πρόβλημα. Η κυβέρνηση της Βαυαρίας στη Γερμανία το 2004 άλλαξε τα λειτουργικά συστήματα 14.000 υπολογιστών της προκειμένου όπως δήλωσε ο τοπικός κυβερνήτης να ορίζει η ίδια την πληροφορική στην περιοχή της. Επιμέρους οδηγίες της Ε.Ε. προτρέπουν τις κυβερνήσεις να σταματήσουν να εξαρτώνται από έναν κατασκευαστή και να προωθήσουν τα διαλειτουργικά πρότυπα. «Η βιβλιοθήκη του Κογκρέσου δίνει ελεύθερη πρόσβαση σε όλους μέσω διαδικτύου. Ο Ελληνας πολίτης θα βρει εκείνο το υλικό, που του δημιουργεί μια νέα σχέση με την ιστορία του, ελεύθερο στο διαδίκτυο; Η τεκμηρίωση θέτει και το ζήτημα της ελεύθερης πρόσβασης».

Πίσω στο Ευγενίδειο, ένας μεσήλικας θαμώνας του επιστημονικού καφενείου παρεμβαίνει στη συζήτηση. «Οταν δημιουργήθηκε η τυπογραφεία στα τέλη του 15ου αιώνα τα βιβλία μιμούνταν το χειρόγραφο. Μετά από 200 χρόνια συνειδητοποίησαν τις εκπαιδευτικές, και πολιτισμικές αλλαγές που έφερνε το νέο μέσο αποθήκευσης. Ο εκδημοκρατισμός της παιδείας οφείλεται στη διάδοση του βιβλίου. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα».