Tuesday, July 22, 2008

ΤΑ ΠΕΝΤΕ 8 ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ



Επιμέλεια: ΟΛΓΑ ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 22/07/2008

ΠΕΚΙΝΟ. Στις 8/8/2008, ώρα οκτώ και οκτώ λεπτά θα ξεκινήσει στην κινεζική πρωτεύουσα η 29η Ολυμπιάδα. Αν αναρωτιέται κανείς, τι σημασία έχει η αναφορά στους αριθμούς, έχει και μάλιστα κεφαλαιώδη και σίγουρα δεν πρόκειται για σύμπτωση.
Στους ΧΧΙΧ (29ους) Ολυμπιακούς τίποτε δεν έχει «αφεθεί» στην τύχη· μάλλον, για να εξασφαλιστεί «καλή τύχη», όλα έχουν προγραμματιστεί βάσει συγκεκριμένων συμβόλων και αστρολογικών δεδομένων. Ακόμη κι ο χαιρετισμός «Beijing huαn ying ni» -καλώς ήλθατε στο Πεκίνο- συντίθεται από τις πρώτες συλλαβές των μασκότ των Αγώνων
Η ερμηνεία των συμβόλων και η δεισιδαιμονία είναι πολύ διαδεδομένες στην ασιατική χώρα. Και απ' αυτό δεν «γλιτώνει» ούτε η Ολυμπιάδα και όσα την αφορούν. Στην παλιά πόλη του Πεκίνου αριθμολόγοι, ειδικοί στις μυστικιστικές ερμηνείες των ονομάτων και των συμβόλων γραφής, γνωρίζουν πιένες. Είναι οι σύγχρονοι μάντεις, στους οποίους καταφεύγουν πολλά άτομα, όχι μόνο για να «αποκωδικοποιήσουν» την ημερομηνία γεννήσεώς τους, αλλά και για να ερμηνεύσουν και τα δεδομένα του συντρόφου τους και να εντοπίσουν και την καταλληλότερη -βλ. πλέον ευοίωνη- ημερομηνία γάμου ή κάποιου άλλου πολύ ιδιαίτερου γεγονότος ή μιας διοργάνωσης.
Δεισιδαιμονία -πολύ διαδεδομένη- περισσότερο ή λιγότερο απ' ό,τι σε άλλους λαούς, μεγαλύτερα ποσοστά μεταξύ γηραιότερων ή νεότερων, στις πόλεις ή την επαρχία δεν είναι και το ευκολότερο πράγμα να διαπιστωθεί. Ενα είναι σίγουρο: στην αχανή χώρα πολλά σημεία έχουν μία ιδιαίτερη σημασία, ενώ με τους αριθμούς είναι συνδεδεμένοι πολύ συγκεκριμένοι συμβολισμοί. Μπορεί να φέρουν τύχη ή ατυχία.
Ενας από τούς σημαντικότερους αριθμούς είναι το οκτώ (8). Πρόκειται για τυχερό αριθμό, επειδή η προφορά του -«ba» στην καθαρεύουσα κινεζική και «fa» στα καντονέζικα- σημαίνει επίσης πλούτο και κέρδη σ' όλους τους τομείς της ζωής. Επομένως το 8.8.2008, ώρα 8.08 δεν είναι απλώς ένα παιχνίδι, αλλά πρόθεση να μεταφερθεί τύχη σε όλους τους παρευρισκόμενους, ντόπιους και επισκέπτες, αλλά και σ' ολόκληρη τη χώρα διεξαγωγής των Αγώνων. Παρ' όλο που οι επίσημοι διοργανωτές διαψεύδουν πως η πίστη στη «θεά Τύχη» και τα σύμβολά της υπήρξε η ώθηση για τον καθορισμό της ημερομηνίας καταμεσής στη ζεστότερη και υγρότερη εποχή.
Αντιθέτως του οκτώ, το τέσσερα (4) πρέπει να αποφεύγεται, αφού στην Κίνα είναι κάτι αντίστοιχο του δυτικού 13 - επειδή η προφορά του συγκεκριμένου αριθμού («si») κυρίως στα καντονέζικα θυμίζει τη λέξη «θάνατος». Γι'αυτό δίδεται ιδιαίτερη προσοχή αποφυγής του αριθμού τόσο στον ιδιωτικό βίο όσο και στις δημόσιες εκδηλώσεις - οι καλεσμένοι δεν προσέρχονται κάπου ανά τέσσερις, στο τραπέζι δεν κάθονται τετράδες, δεν παραγγέλνουν τέσσερα διαφορετικά πιάτα και στις 4 οποιουδήποτε μηνός δεν θα 'πρεπε να υπογράφονται συμβόλαια. Εχοντας αυτή τη γνώση, γίνεται έξαφνα κατανοητό, γιατί πολλά κτίρια δεν έχουν 4ο -ή 14ο...- όροφο ή γιατί στον 4ο όροφο κάποιων ξενοδοχείων συναντά κανείς μόνον αλλοδαπούς.
Μάλιστα πολλοί Κινέζοι απορρίπτουν αριθμούς τηλεφώνων ή πινακίδες αυτοκινήτων που περιέχουν το 4. Αλλοι αριθμοί που στην κινεζική κοσμοθεωρία προκαλούν ευχάριστους συνειρμούς είναι το 6 και το 9 - θεωρούνται ευνοϊκοί όσον αφορά την επιτυχία και την έλλειψη προβλημάτων, αφού συνδέονται με την απόδοση τού φθόγγου «για πάντα», ιδιαιτέρως στον τομέα των προσωπικών σχέσεων. Σημαντικές είναι επίσης οι αριθμοσειρές - όταν, για παράδειγμα, η Τράπεζα Bank of Communication εισήλθε στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, το 2005, ζήτησε -και πήρε- νούμερο 3328, αριθμοσειρά που συμβολίζει «τον εύκολο πλουτισμό».
Οσοι σκέφτονται να παρακάμψουν τις δοξασίες αυτές, καλύτερα να το ξανασκεφτούν - όπως κι εκείνοι που μελετούν υπερβολικά τους συγκεκριμένους συμβολισμούς. Πάντως χρήσιμες είναι οι γνώσεις, όπως και ο σεβασμός για τα ήθη και έθιμα ενός άλλου τόπου. Αλλωστε, πρόκειται για αλάνθαστο τρόπο να αποφευχθούν κάθε είδους «γκάφες» στην Κίνα και με Κινέζους οικοδεσπότες ή συνεργάτες. Εάν, για παράδειγμα, κάποιος έχει σκοπό να καλέσει 250 άτομα σε κάποια παρουσίαση στη χώρα, εύκολα γίνεται γελοίος - η αιτία δεν είναι επακριβώς γνωστή, αλλά ούτε λίγο ούτε πολύ ο συγκεκριμένος αριθμός έχει καθιερωθεί ως συνώνυμο του «βλακός».
Πέραν των αριθμών, στην Κίνα συγκεκριμένη συμβολική σημασία έχουν τα άστρα, κάποια αντικείμενα, ακόμη και φαγώσιμα είδη. Γιορτές, εγκαίνια και επέτειοι καθορίζονται, συνήθως, με βάση αστρολογικά δεδομένα και απαραίτητη είναι η παρουσία της παραδοσιακής μορφής του «δράκου».
Παραδοσιακό εορταστικό έδεσμα είναι τα μακρόστενα ζυμαρικά (noodles), που συμβολίζουν μακροημέρευση, ενώ τα γλυκίσματα «γλυκαίνουν» τη χρονιά και τα ψαρικά φέρνουν, αναλόγως του δόγματος, ευημερία. Ιδιαιτέρως κατά την κινεζική Πρωτοχρονιά χαρίζονται «γούρια» ως προσωπικά δώρα αλλά και για τον στολισμό των σπιτιών, ενώ το κόκκινο χρώμα και τα πολύχρωμα καλλιγραφικά γράμματα απαντούν παντού, συμβολίζοντας ευτυχία και προσφέροντας προστασία από κακά πνεύματα. Αυτά τα τελευταία τα κρατούν μακριά από τα σπίτια, αλλά και τα παλαιά ακόμη και ερειπωμένα κτίσματα, τοποθετώντας μπροστά στις πόρτες χαρακτηριστικά πέτρινα «βάθρα» σχήματος τυμπάνου.
Τα τυχερά σύμβολα δεν θα μπορούσαν να λείπουν κι από τους Ολυμπιακούς Αγώνες - οι μασκότ του Πεκίνου είναι οι επονομαζόμενες «πέντε φιλικές (μορφές)». Πρόκειται για παιδικές φιγούρες με τις ονομασίες Ψάρι (Beibei), Αρκούδα Πάντα (Jingjing), Ολυμπιακή Φλόγα (Huanhuan), Θιβετιανή Αντιλόπη (Yingying) και Χελιδόνι (Nini). Οι πρώτες συλλαβές από κάθε λέξη συνδεδεμένες δίδουν τον χαιρετισμό «Beijing huan ying ni» - που δεν σημαίνει παρά «Καλώς ήλθατε στο Πεκίνο!». *

No comments: