Sunday, July 20, 2008

Ποικίλον Ορος με… ποικίλους διεκδικητές

Του Σπυρου Καραλη, Η Καθημερινή, 20/07/2008

Μετά την απώλεια της Πάρνηθας, το Ποικίλον Ορος, απ’ όλους ξεχασμένο και παρατημένο, αποκτά στρατηγική σημασία για το αττικό περιβάλλον και κατ’ επέκτασιν τη δημόσια υγεία. Εκτός του ότι πρόκειται για τον μοναδικό πνεύμονα πρασίνου της δυτικής Αθήνας, αποτελεί και την τελευταία γραμμή ανάσχεσης των ρύπων που παράγονται από τις βιομηχανίες του Θριασίου αλλά και τη χωματερή της Φυλής. Παρά τις καλές προθέσεις όμως (πρόσφατα υπήρξε δέσμευση του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστα Κιλτίδη, για την ανακήρυξή του σε Εθνικό Δρυμό), το δάσος λεηλατείται καθημερινά από κάθε είδους συμφέροντα.

Μολονότι κατά το παρελθόν, το βουνό, αλλά και πεδινά τμήματα στις πλαγιές του, καλύπτονταν από πυκνό πευκοδάσος, σήμερα ένα μεγάλο τμήμα του έχει απογυμνωθεί και σχεδόν όλοι –ιδιώτες που θέλουν να κτίσουν κατά μήκος των ορίων πόλης - βουνού, Δημόσιο, Εκκλησία– διεκδικούν οικόπεδα. Συγκεκριμένα:

- Η Μητρόπολη Λαμίας διεκδικεί έκταση 3.500 στρεμμάτων στο βουνό και 4.000 στρεμμάτων εντός του δομημένου ιστού της Πετρούπολης και του Περιστερίου.

- Η Μονή Κλειστών 13.500 στρέμματα.

- Τοπικός μεγαλοϊδιοκτήτης 1.000 στρέμματα.

- Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας 3.500 στρέμματα.

Στην ήδη κακή εικόνα που παρουσιάζει το βουνό συμβάλλουν επίσης τα 17 λατομεία, τα οποία λειτούργησαν άναρχα για να εξυπηρετήσουν τις οικιστικές ανάγκες για οικοδομικά υλικά, χωρίς όμως μετά τη λήξη των εργασιών τους να αποκατασταθεί το ανάγλυφο όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία. Στα πολλά και διαφορετικά προβλήματα του Ποικίλου Ορους προστίθενται η διάνοιξη της εμπορικής σιδηροδρομικής γραμμής Ικονίου – Ασπροπύργου μέσα μάλιστα από δασική έκταση, η χάραξη δρόμων για την υλοποίηση έργων στο βουνό, η διαπλάτυνση των υπαρχόντων δασικών δρόμων που είχε αποτέλεσμα την κοπή χιλιάδων δένδρων και την εξαφάνιση της χαμηλής βλάστησης, και η νέα χάραξη της λεωφόρου Αιγάλεω – Αττικής Οδού, πάνω από τη λίμνη Κουμουνδούρου, η οποία ενώ δεν έχει ολοκληρωθεί, είχε αποτέλεσμα την εκσκαφή του βουνού και την κοπή δένδρων.

Οι καφετέριες και άλλες υψηλής όχλησης εγκαταστάσεις ψυχαγωγίας και το πλήθος των κεραιών κινητής τηλεφωνίας που έχουν εγκατασταθεί στην κορυφή Ζαχαρίτσα, ολοκληρώνουν το παζλ της εγκατάλειψης ενός βουνού που, υπό άλλες συνθήκες, θα μπορούσε να προσφέρει πλούσια δροσιά και πολύτιμο οξυγόνο στην ταλαιπωρημένη πρωτεύουσα…

Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, φορείς πολιτών από γειτονικούς δήμους πήραν την υπόθεση στα χέρια τους συντάσσοντας τη «Χάρτα Προστασίας και Οικολογικής Ανάδειξης του Ποικίλου Ορους» με σκοπό να πιέσουν για άμεσα μέτρα, καθώς ο δημόσιος χαρακτήρας του βουνού τελεί υπό διαρκή αμφισβήτηση από συμφέροντα που βλέπουν τις πλαγιές του ως οικόπεδα με θέα την πρωτεύουσα. Οι κίνδυνοι άλλωστε πολλαπλασιάζονται καθώς τα μέτρα πυροπροστασίας που λαμβάνονται κάθε καλοκαίρι είναι αποσπασματικά, ενώ η κατάτμηση του ορεινού όγκου σε ζώνες ευθύνης δυσκολεύει τις προσπάθειες αναζωογόνησης του δάσους.

«Η δήλωση του κ. Κιλτίδη για την ανακήρυξη του Ποικίλου Ορους σε Εθνικό Δρυμό είναι καταρχήν θετική, αλλά πρέπει να γίνουν όλες εκείνες οι νομοθετικές ρυθμίσεις που να δημιουργούν τις προϋποθέσεις και να κατοχυρώνουν τον Εθνικό Δρυμό από σήμερα. Οι περιβαλλοντικοί σύλλογοι Περιστερίου, Πετρούπολης και Χαϊδαρίου, που συντάξαμε τη Χάρτα για την Προστασία του Ποικίλου Ορους, έχουμε προτείνει την κατάργηση των ζωνών Β, Γ, Δ και την ένταξη του βουνού στη ζώνη Α, δηλαδή στην απόλυτη προστασία του και στην κατάργηση εξαιρέσεων που επιτρέπουν οι ζώνες Β, Γ, Δ. Τότε κάποιοι μας είχαν πει ότι ζητάμε υπερβολικά πράγματα και δεν γίνονται αυτές οι αλλαγές χρήσεως του βουνού. Είναι όμως, επιβεβλημένες αν ενδιαφέρομαστε πραγματικά για την προστασία του δάσους», τονίζει ο κ. Κώστας Φωτεινάκης, πρόεδρος του περιβαλλοντικού συλλόγου «Οικόπολις».

  • Το δάσος έφθανε μέχρι το Περιστέρι, αλλά…

Το Ποικίλον Ορος εκτείνεται στο δυτικό τμήμα του λεκανοπεδίου και αποτελεί τμήμα του Ορους Αιγάλεω. Στους πρόποδές του έχουν αναπτυχθεί οι δήμοι Χαϊδαρίου, Περιστερίου, Πετρούπολης, Ιλίου, Καματερού, Ανω Λιοσίων και Ασπροπύργου. Καταλαμβάνει 28.000 στρέμματα πευκώδους, θαμνώδους και χαμηλής βλάστησης. Αν και στα παλαιότερα χρόνια το δάσος έφθανε μέχρι τον Αη Γιώργη στο Περιστέρι, τέσσερις μεγάλες πυρκαγιές (1826, 1914, 1922, 1944) και ανεξέλεγκτες υλοτομήσεις απογύμνωσαν τις πλαγιές του. Η σοβαρότερη όμως καταστροφή του τοπίου έγινε τις δεκαετίες ’50, ’60 και ’70 με τη μεγάλη ανοικοδόμηση και την ένταξη στο σχέδιο πόλης ορεινών εκτάσεων με βασιλικά διατάγματα της χούντας που δεν υπεγράφησαν ποτέ από το υπουργείο Γεωργίας. Η υψηλότερη κορφή «Ζαχαρίτσα» (453 μέτρα) φέρει το όνομα της οικογένειας των αγωνιστών του 1821, ο δε χώρος των στρατοπέδων Χαϊδαρίου είναι οι πλαγιές που ο Γεώργιος Καραϊσκάκης έδωσε τη μάχη με τον Κιουταχή. Υπάρχουν πολλά σπήλαια, τα πιο γνωστά είναι του Πανός στο Δαφνί, του Νταβέλη στην πλαγιά πάνω από το Δρομοκαΐτειο και το Σπήλαιο του Δρομέα πάνω από την Αφαία Σκαραμαγκά. Ενα νέο και αξιόλογο σπήλαιο εξερευνάται από την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία στην περιοχή της Αφαίας κι αυτό. Στο Ποικίλον ενδημούν κοτσύφια, τρυγόνια, γεράκια, πέρδικες, αλεπούδες, λαγοί, νυφίτσες, χελώνες, 120 είδη αγριολούλουδων, 12 είδη ορχιδέων, 32 είδη πεταλούδων. Το κυνήγι έχει απαγορευτεί από το 1959, ωστόσο κάποιοι εξακολουθούν να κυνηγούν χωρίς να συναντούν ιδιαίτερες δυσκολίες.

No comments: