Tuesday, December 2, 2008

Άσυλο, προτεραιότητα για την Ευρώπη

  • Tου Jacques Barrot - Aντιπροέδρου της Ε.Ε., αρμοδίου για τη Δικαιοσύνη, την Ελευθερία και την Ασφάλεια

Αντιμετωπίζοντας την τεράστια πρόκληση που αντιπροσωπεύει η αύξηση των μεταναστευτικών ροών, η Ευρώπη αποφάσισε να οικοδομήσει μια κοινή στρατηγική με γνώμονα τις ιδέες της ισορροπίας και της συνεννόησης. Το ευρωπαϊκό σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο εκπονήθηκε από τη γαλλική προεδρία και εγκρίθηκε ομόφωνα από τα 27 κράτη–μέλη.

Το 2007 είχαμε 222.000 άτομα που ζήτησαν άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι άνθρωποι αυτοί φεύγουν για να γλιτώσουν από τους πολέμους, τις διώξεις, τις διακρίσεις. Εγκαταλείπουν τη χώρα τους, ελπίζοντας πως η Ευρώπη θα τους υποδεχθεί θερμά. Τα κείμενα που συντάξαμε το 1999 πρέπει να προσαρμοστούν οπωσδήποτε στις σημερινές συνθήκες. Διαπιστώνουμε πράγματι ότι ο συνοπτικός χαρακτήρας των κανόνων που διέπουν το δικαίωμα ασύλου οδήγησε σε μια διπλή αδικία.

Αδικία προς τους πρόσφυγες. Ανάλογα με το κράτος–μέλος στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση ασύλου, η πιθανότητα να δοθεί θετική απάντηση κυμαίνεται ενίοτε από 1 έως 100! Στη Σουηδία, οι θετικές αποφάσεις υπερβαίνουν το 25% του συνόλου των αιτήσεων. Στην Ελλάδα, είναι λιγότερες από 3%. Αδικία επίσης μεταξύ των κρατών–μελών που αντιμετωπίζουν όλο και σημαντικότερες πιέσεις λόγω της γεωγραφικής τους θέσης. Για παράδειγμα, η Κύπρος αντιμετωπίζει περίπου 9 αιτήσεις ασύλου ανά 1.000 κατοίκους, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 0,45!

Οφείλουμε λοιπόν κατ’ αρχάς να βελτιώσουμε τους όρους υποδοχής των προσφύγων σε όλα τα κράτη–μέλη. Πρέπει να εναρμονίσουμε και να αναβαθμίσουμε τα πρότυπα υποδοχής, που σήμερα είναι ελάχιστα. Αυτό είναι το νόημα της πρότασής μου για αναθεώρηση της οδηγίας σχετικά με τους όρους υποδοχής. Η προστασία των πλέον ευάλωτων αιτούντων άσυλο, το ύψιστο συμφέρον των παιδιών, η πλαισιωμένη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, η ποιότητα των κέντρων υποδοχής, η αυξημένη παροχή νομικής βοήθειας αποτελούν κεντρικές έννοιες αυτού του νέου κειμένου.

Στο ίδιο πνεύμα, πρότεινα την αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου II. Ασφαλώς η νομοθεσία αυτή, με το να καθορίζει ότι η αίτηση ασύλου πρέπει κατ’ αρχήν να υποβάλλεται και να διεκπεραιώνεται στο πρώτο κράτος υποδοχής του πρόσφυγα, επέτρεψε να μετριαστεί το φαινόμενο της αναζήτησης ασύλου, δηλαδή των πολλαπλών αιτήσεων από άτομα των οποίων η κατάσταση δεν απαιτεί χορήγηση ασύλου. Αλλά, εάν ο κανονισμός αυτός εφαρμοστεί με πολύ αυστηρό τρόπο, αδικεί τους αιτούντες άσυλο οι οποίοι συνήθως δεν έχουν άλλη δυνατότητα από το να καταφθάσουν σε κράτη–μέλη που τα ίδια δεν έχουν τα αναγκαία μέσα για να τους υποδεχτούν. Πρέπει να γίνει αποδεκτή μεγαλύτερη ευελιξία στην εφαρμογή του κανονισμού του Δουβλίνου. Πρότεινα λοιπόν τη δυνατότητα προσωρινής αναστολής του μηχανισμού του Δουβλίνου. Η αναστολή αυτή θα δώσει τη δυνατότητα να υποβάλλεται η αίτηση ασύλου σε διαφορετικό κράτος–μέλος από αυτό στο οποίο καταφθάνει ο πρόσφυγας. Θα επιθυμούσα επίσης οι ανάγκες των προσφύγων να λαμβάνονται καλύτερα υπόψη στην εφαρμογή του κανονισμού του Δουβλίνου II, ιδίως όσον αφορά την επανένωση της οικογένειας, το συμφέρον των παιδιών και τη δυνατότητα πρόσβασης σε νομική βοήθεια. Αυτά τα δύο μεγάλα νομοθετικά βήματα πρέπει να συνοδεύονται από στενότερη πρακτική συνεργασία μεταξύ των κρατών–μελών.

Για τον σκοπό αυτό θα προτείνουμε τον Φεβρουάριο του 2009 τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Γραφείου Υποστήριξης για το Άσυλο, το οποίο θα βοηθήσει τις εθνικές διοικήσεις ώστε να βελτιώσουν την ποιότητα και τη συνοχή των αποφάσεών τους. Το Γραφείο αυτό θα εκπονήσει ένα κοινό πρόγραμμα κατάρτισης και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών. Θα παράσχει τη βοήθειά του σε όσα κράτη–μέλη είναι περισσότερο εκτεθειμένα στις ροές προσφύγων, θέτοντας στη διάθεσή τους ομάδες εμπειρογνωμόνων και ειδικευμένων μεταφραστών.

Η Καθημερινή, Tετάρτη, 3 Δεκεμβρίου 2008

No comments: