Sunday, March 1, 2009

Οσκαρ Ουάιλντ: Η προπατορική αρετή

«...Συχνά μας λέν’ πως οι φτωχοί είναι ευγνώμονες για τη φιλανθρωπία που δέχονται. Μερικοί είναι, δε χωράει συζήτηση, όμως οι καλλίτεροι ανάμεσά τους δεν είναι. Είναι αχάριστοι, δυσαρεστημένοι, ανυπόμονοι, επαναστατημένοι. Και έχουν απόλυτο δίκιο να είναι. Νοιώθουν ότι η φιλανθρωπία είναι ένας γλοιωδώς λανθασμένος τρόπος μερικής αποκατάστασης, μια συναισθηματική δωρεά, ένα επίδομα ανεργίας που συνήθως οδηγεί σε μια αναιδέστατη προσπάθεια εκ μέρους του αισθηματία να επέμβει σαν Τύραννος στις προσωπικές ζωές τους.

…Η ανυπακοή, στα μάτια όποιου έχει διαβάσει ιστορία, είναι η προπατορική αρετή του ανθρώπου. Από την ανυπακοή γεννήθηκε η πρόοδος, από την ανυπακοή και η επανάσταση.

…Λένε συχνά πως η δύναμη δεν είναι επιχείρημα. Αυτό όμως εξαρτάται απολύτως από τι θέλει ν’ αποδείξει κανείς. Πολλά από τα πιο σημαντικά προβλήματα των τελευταίων αιώνων, όπως η συνέχιση της προσωπικής κυβέρνησης στην Αγγλία ή της φεουδαρχίας στη Γαλλία, βρήκαν τη λύση τους με τη φυσική δύναμη και μόνο. Η ίδια η βιαιότητα μιας επανάστασης μπορεί να κάνει τον όχλο, το κοινό, μεγαλόπρεπο κι εξαίσιο σε μια στιγμή. Η μέρα που το κοινό ανακάλυψε πως η πέννα είναι πιο δυνατή από τις πλάκες του δρόμου και μπορεί να γίνει τόσο επικίνδυνη όσο ένα σπασμένο τούβλο, η μέρα εκείνη ήταν μοιραία. Ψάξαν αμέσως και βρήκαν το δημοσιογράφο, τον έφτιαξαν, τον καλλιτέρεψαν, κάνοντάς τον έναν ακούραστο και καλοπληρωμένο υπηρέτη τους.

…Η αλήθεια είναι πως ο πολιτισμός χρειάζεται σκλάβους. Είχανε δίκιο εκείνοι οι αρχαίοι Ελληνες. Αν δεν υπάρχουν σκλάβοι να κάνουν τις άσχημες, φοβερές, βαρετές δουλειές, ο στοχασμός και η τέχνη είναι σχεδόν αδύνατα. Η ανθρώπινη σκλαβιά είναι άδικη, επικίνδυνη κι εξευτελιστική. Το μέλλον του κόσμου βασίζεται στη μηχανική σκλαβιά, στη σκλαβιά της μηχανής.

…Ακούγονται σαν Ουτοπία όλα αυτά; Ενας χάρτης του κόσμου που δεν περιέχει την Ουτοπία δεν αξίζει να τον κοιτάξεις καν, γιατί αφήνει έξω τη μόνη χώρα όπου η Ανθρωπότητα πάντα θα προσγειώνεται. Κι όταν προσγειωθεί, κοιτάζει πέρα και, βλέποντας μια καλλίτερη χώρα, ξεκινάει για εκεί. Πρόοδος είναι η υλοποίηση της μιας μετά την άλλη Ουτοπίας».

  • Από το δοκίμιο «Η Ψυχή του Ανθρώπου στο Σοσιαλισμό»

No comments: