Sunday, March 1, 2009

Εγραψαν για τη βία και την ανυπακοή

  • Χένρι Ντέιβιντ Θορόου (1817 - 1862)

    Αμερικανός συγγραφέας και φιλόσοφος

«Θα πρέπει ο πολίτης να εναποθέτει τη συνείδησή του, πάντα, προς στιγμή ή κατ’ ελάχιστο στο Νομοθέτη; Αλλά τότε, για ποιο λόγο διαθέτει συνείδηση ο κάθε άνθρωπος; Εγώ πιστεύω ότι οφείλουμε πρώτα να είμαστε άνθρωποι και μετά υπήκοοι. Το ευκταίο δεν είναι να τρέφουμε σεβασμό στο νόμο, αλλά στο δίκαιο… Αδικοι νόμοι υπάρχουν; Θα αρκεσθούμε να τους υπακούμε, θα αποπειραθούμε να τους βελτιώσουμε και θα τους υπακούμε μέχρι να το κατορθώσουμε ή θα τους παραβιάσουμε στη στιγμή; Γενικά οι άνθρωποι, με μια κυβέρνηση αυτού του είδους θεωρούν ότι οφείλουν να περιμένουν μέχρι να πείσουν την πλειοψηφία να τους αλλάξει. Πιστεύουν ότι, εάν προβάλουν αντίσταση, η θεραπεία θα είναι χειρότερη από το κακό. Αλλά τότε το σφάλμα θα είναι της ίδιας της κυβέρνησης… Γιατί δεν ενθαρρύνει τους πολίτες να βρίσκονται σε διαρκή εγρήγορση, ώστε να της υποδεικνύουν τα σφάλματά της; Γιατί σταυρώνει πάντα το Χριστό, γιατί αφορίζει τον Κοπέρνικο και το Λούθηρο, γιατί καταγγέλλει ως αντάρτες τον Ουάσιγκτον και τον Βενιαμίν Φραγκλίνο»;

  • Μάρτιν Χάιντεγκερ (1889 - 1976)

    Γερμανός φιλόσοφος

«Η βία, η δημιουργία που χυμάει προς το ανείπωτο, που εισβάλλει στο ασύλληπτο, που επιβάλλει εκείνο που δεν έχει ποτέ συμβεί και φέρνει στην επιφάνεια το αόρατο - αυτή η βία στέκεται πάντα μέσα στην αποκοτιά… Η ουσιώδης απόφαση, όταν υλοποιείται και όταν αντιστέκεται στον διαρκή εναγκαλισμό του καθημερινού και του συνηθισμένου, υποχρεώνεται να χρησιμοποιήσει βία».

  • Φρίντριχ Ενγκελς (1820 - 1895)

    Θεωρητικός του κομμουνισμού

«Η αντίληψη ότι οι σημαντικές πολιτικές και κρατικές ενέργειες αποτελούν δήθεν το αποφασιστικό στοιχείο της Ιστορίας είναι τόσο παλιά όσο η ίδια η ιστοριογραφία, κι αυτή ακριβώς είναι η αιτία που τόσο έφτασαν ώς εμάς λίγα πράγματα από την (σ.σ. οικονομική και πολιτιστική) ανέλιξη των λαών, που πραγματοποιείται σιωπηρά πίσω από τις θορυβώδεις σκηνές (των πολέμων και των ανακτορικών δολοπλοκιών) και που πραγματικά ωθούν την ιστορία προς τα εμπρός… Η βία είναι μόνο το μέσο, ενώ το οικονομικό συμφέρον είναι ο σκοπός. Κι όσο πιο θεμελιακός είναι ο σκοπός, τόσο πιο θεμελιακή είναι στην Ιστορία η οικονομική πλευρά».

  • Αλμπέρ Καμύ (1913 - 1960)

    Γάλλος συγγραφέας

«Λίγο μετά τον πόλεμο, το 1946 νομίζω, καλεσμένος στην Τλεμσέν από τους ηγέτες ενός εθνικιστικού αραβικού κινήματος, να τι περίπου άκουσα να λέγεται χωρίς περιστροφές: “Οι χειρότεροι εχθροί μας δεν είναι οι αποικιοκράτες Γάλλοι. Αντίθετα, είναι οι φιλελεύθεροι Γάλλοι σαν κι εσάς. Κι αυτό γιατί οι αποικιοκράτες μάς δίνουν μια σκανδαλώδη, αλλά πραγματική ιδέα της Γαλλίας, ενώ εσείς μας δίνετε μια απατηλή ιδέα, καθότι συμβιβαστική. Μας αποδυναμώνετε τον αγώνα μας. Το μεγαλύτερο κακό μας το κάνετε εσείς”…

Από την ημέρα που το συναίσθημα αυτό ξεπρόβαλε στην πολιτική συνείδηση των Αράβων, από εκείνη τη μέρα γεννήθηκε η τρομοκρατία. Η τρομοκρατία γενιέται από τη μοναξιά, από την ιδέα ότι δεν υπάρχει πια βοήθεια, ότι οι τοίχοι είναι χωρίς παράθυρα, ότι είναι πολύ χοντροί και ότι πρέπει να τους ανατινάξουμε. Ετσι λοιπόν, εμείς οι άλλοι, οι φιλελεύθεροι δεν είμαστε μόνο υπεύθυνοι της καταστολής. Είμαστε υπεύθυνοι και για ό,τι χειρότερο υπάρχει στην τρομοκρατία».

  • Βάλτερ Μπένγιαμιν (1892 - 1940)

    Γερμανοεβραίος φιλόσοφος

«Υπάρχει ένας πίνακας του Κλέε με το όνομα Angelus Novus. Απεικονίζεται εκεί ένας άγγελος, που φαίνεται έτοιμος να απομακρυνθεί από κάτι, στο οποίο μένει προσηλωμένο το βλέμμα του. Διάπλατα τα μάτια του, ανοικτό το στόμα και τεντωμένες οι φτερούγες του. Ετσι πρέπει να είναι και ο άγγελος της Ιστορίας. Στραμμένο το πρόσωπό του προς το παρελθόν. Οπου εμφανίζεται σ’ εμάς μια αλυσίδα γεγονότων, αυτός διακρίνει μια και μοναδική καταστροφή, που συσσωρεύει αδιάκοπα ερείπια επί ερειπίων και τα εκσφενδονίζει μπροστά στα πόδια του. Αυτός θέλει να μείνει εκεί, να ξυπνήσει νεκρούς και να στήσει τα χαλάσματα. Μια θύελλα σηκώνεται όμως από τη μεριά του Παραδείσου κι αδράχνει τις φτερούγες του και είναι τόσο δυνατή, που δεν μπορεί πια ο άγγελος να τις κλείσει. Τον ωθεί αυτή η θύελλα ασταμάτητα προς το μέλλον, στο οποίο έχει στραμμένη την πλάτη, ενώ ο σωρός από τα ερείπια φτάνει μπροστά του ως τον ουρανό. Ο,τι αποκαλούμε εμείς πρόοδο, είναι αυτή η θύελλα».

«Η θεϊκή βία καταστρέφει το νόμο, καταργεί τα όρια… Είναι η καθαρή δύναμη πάνω στην απλή επιβίωση, για χάρη της πραγματικής ζωής».

No comments: