H Φύση άρχισε ήδη να εκδικείται...

• H ανεξέλεγκτη περιβαλλοντική ρύπανση στοιχίζει ζωές, ενώ στη Δυτική Ιάβα 14 εκατ. άτομα εξαρτώνται από ένα μολυσμένο ποτάμι

The New York Times

• O ποταμός Σιταρούμ, που κυλάει κατά μήκος της Δυτικής Ιάβα μπροστά από ορυζώνες και άφθονες πόλεις, αποτελεί προσβολή εναντίον των αισθήσεων. Οι επισκέπτες μπορούν να μυρίσουν τον ποταμό προτού τον δουν. Κάποιοι ψαράδες βγάζουν ακόμη το εισόδημά τους από τα βρώμικα νερά του, πολλοί άλλοι όμως δεν ρίχνουν πια δολώματα. Αντίθετα, πλέουν με τις βάρκες τους ανάμεσα στα σκουπίδια, ψάχνοντας για παλαιά λάστιχα και άλλα αντικείμενα που θα μπορούσαν να πουλήσουν. Ο ποταμός που θεωρείται από πολλούς περιβαλλοντολόγους μεταξύ των πλέον μολυσμένων του πλανήτη, είναι στενά συνδεδεμένος με τις ζωές των κατοίκων της Δυτικής Ιάβα. Παρέχει το 80% του νερού που χρησιμοποιούν στο νοικοκυριό τους τα 14 εκατομμύρια των κατοίκων της Τζακάρτα, υδροδοτεί αγρούς που προσφέρουν το 5% του ρυζιού της Ινδονησίας και αποτελεί πηγή για τουλάχιστον 2.000 εργοστάσια, υπεύθυνα για το ένα πέμπτο της βιομηχανικής παραγωγής της χώρας. Οι άνθρωποι που ζουν στις όχθες του χρησιμοποιούν τα επικίνδυνα νερά του για να πλύνουν τα ρούχα τους και να πλυθούν οι ίδιοι. Σχεδόν όλοι θεωρούν τον ποταμό ως κινούμενο σκουπιδότοπο: ένα βολικό δοχείο για εργοστάσια γεμάτα χημικές ουσίες, για αγρούς με εντομοκτόνα και για ανθρώπινα περιττώματα.

• Εξαιτίας όλης αυτής της δράσης, έχουν σχεδόν αφανιστεί τα ψάρια στους παραποτάμους του Σιταρούμ κοντά στην Τζακάρτα, καταστρέφοντας τις ζωές χιλιάδων ψαράδων. «Ξέρω ότι το χρώμα του ποταμού δεν είναι το σωστό», δήλωσε η Σούτρι, ιδιοκτήτης μικρού εστιατορίου στο Μπεκάσι, βιομηχανικό προάστιο της Τζακάρτα. «Αλλά δεν γνωρίζω τίποτε για επικίνδυνα χημικά. Ετσι κι αλλιώς δεν έχω από πού αλλού να πάρω νερό». Η Σούτρι, η οποία όπως και άλλοι Ινδονήσιοι χρησιμοποιεί μόνο ένα όνομα, δήλωσε ότι έπλυνε τα πιάτα του εστιατορίου στο ποτάμι μαζί με τα ρούχα των παιδιών της. Οι περιβαλλοντολόγοι αποδίδουν την ευθύνη για την καταστροφή της λεκάνης του ποταμού -5.000 τετραγωνικών μιλίων- στην ταχεία και ανεξέλεγκτη εκβιομηχάνιση και αστικοποίηση της τελευταίας 20ετίας. Η περιβαλλοντική καταστροφή ήδη στοιχίζει ζωές. Οι πλημμύρες -που προκαλούν η αποψίλωση των δασών και οι βουλωμένοι από τα σκουπίδια οχετοί- είναι μόνιμο πρόβλημα στις πόλεις κατά μήκος του Σιταρούμ. Ο κατάλογος των δεινών είναι τόσο μακρύς που η Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης δεσμεύτηκε να παράσχει στην Ινδονησία δάνειο 500 εκατ. δολαρίων για τη χρηματοδότηση ευρείας κλίμακας εκστρατείας καθαρισμού. Τα χρήματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να καθαριστεί ο Σιταρούμ και το Κανάλι του Δυτικού Ταρούμ, μια τεχνητή υδάτινη δίοδος που τον συνδέει με την Τζακάρτα, αλλά και να εκπονηθεί μακροπρόθεσμο σχέδιο για την καλύτερη χρήση του ποταμού. Μέρος του δανείου θα διατεθεί για τη συγκρότηση ανεξάρτητης οργάνωσης που θα αναλάβει τη διαχείριση του ποταμού. Αλλά προτού καν εγκριθεί το δάνειο της τράπεζας, προκάλεσε αντιδράσεις τοπικών οργανώσεων πολιτών. Πολλοί φοβούνται ότι η κυβέρνηση επιβαρύνεται με μεγάλο χρέος, ότι τα χρήματα μπορεί να χαθούν λόγω διαφθοράς κι ότι δεν υπάρχουν εγγυήσεις για τα οφέλη που θα αποκομίσουν οι φτωχοί.

«Ανησυχούμε ότι τα χρήματα θα χαθούν εξαιτίας της διαφθοράς», δήλωσε ο Νουγκράχα, 30 ετών, ακτιβιστής της κοινότητας ο οποίος εργάζεται για τον καθαρισμό αυτού του προαστίου της Τζακάρτα από τότε που τελείωσε το σχολείο. «Και φοβόμαστε ότι οι αγρότες θα μείνουν εκτός», συνέχισε. «Η προσοχή εστιάζεται στους κατοίκους της Τζακάρτα και όχι στους ντόπιους εδώ».

Δέσμευση

• Τα πρώτα 50 εκατ. του δανείου της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης θα διατεθούν για τον καθαρισμό του καναλιού που τροφοδοτεί την Τζακάρτα και για την κατασκευή επιπλέον εργοστασίων, κάτι που κάνει τους ακτιβιστές να ανησυχούν ακόμη περισσότερο. Ο Κρίστοφερ Μόρις, αρμόδιος επί του θέματος στην τράπεζα δηλώνει ότι έχει δοθεί δέσμευση για τη χρηματοδότηση των αναγκαίων προγραμμάτων για τα επόμενα 15 χρόνια, που θα ωφελήσουν όλους τους χρήστες του ποταμού. Δεν μπορούν όλα τα σχέδια να πραγματοποιηθούν άμεσα, τόνισε. Στους στόχους περιλαμβάνεται η οικοδόμηση εργοστασίων επεξεργασίας αποβλήτων, η παροχή πόσιμου νερού στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της πρωτεύουσας, η δημιουργία νέων φραγμάτων -ώστε να καταστεί δυνατή η παροχή μεγαλύτερης ποσότητας νερού σε αναπτυσσόμενες κοινότητες όπως αυτή της Μπαντούνγκ, της τέταρτης μεγαλύτερης πόλης της Ινδονησίας- και τέλος ο καθαρισμός του ποταμού, ώστε οι άνθρωποι που ζούσαν από αυτόν να ανακτήσουν τα εισοδήματά τους. [Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 16/04/2009]