Συναγερμός για τα έλατα

• Ξήρανση των δέντρων παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στα δάση του νομού. Στην ανομβρία των προηγούμενων ετών αποδίδεται το φαινόμενο

Σε εγρήγορση βρίσκονται το τελευταίο χρονικό διάστημα οι δασικές υπηρεσίες του νομού Τρικάλων εξαιτίας της ξήρανσης που παρατηρείται στα δέντρα ελάτης της περιοχής. Πρόκειται για ένα φαινόμενο, το οποίο έχει παρατηρηθεί και κατά το παρελθόν σε περιπτώσεις παρατεταμένης ξηρασίας, έχει όμως σημάνει συναγερμό στις αρχές λόγω της σοβαρότητάς του.

Οπως εξηγεί στο «Εθνος» ο διευθυντής της Διεύθυνσης Δασών Τρικάλων, κ. Χρήστος Κουτσονάσιος, η υπηρεσία διαπίστωσε ότι τα έλατα ξεραίνονται, με το φαινόμενο να είναι εντονότερο στα δάση της Καστανιάς, του Αμαράντου, του Ελαφίου, των Κλεινού και Αηδόνας, του Βροντερού, του Νεραϊδοχωρίου, της Πύρρας, της Δέσης και στο δάσος των Στουρναρέικων, όπου, σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, φαίνεται να έχει προσβληθεί το περίπου 20% του πληθυσμού των ελάτων.

Με κοκκίνισμα της άκρης των κλαδιών εκδηλώνεται η ξήρανση, εξηγεί ο διευθυντής της Διεύθυνσης Δασών Τρικάλων κ. Χρήστος Κουτσονάσιος

Η ξήρανση εκδηλώνεται με κοκκίνισμα της άκρης των κλαδιών και ξεκινά από την κορυφή του ελάτου, ενώ επεκτείνεται σε ξήρανση του κορμού σε περίπτωση που δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα. Οπως επισημαίνει η Διεύθυνση Δασών, το γεγονός αποδίδεται στην ανομβρία που κυριάρχησε τα προηγούμενα έτη, από το 2005 έως το 2008, ενώ η λήψη διαχειριστικών μέτρων θεωρείται αναγκαία προκειμένου να μην προχωρήσει η ξήρανση στον κορμό, κάτι που θα σάπιζε το ξύλο και θα κατέστρεφε ολόκληρα κομμάτια δάσους.

Ο κ. Κουτσονάσιος, ο οποίος έχει εργαστεί επί δεκαπενταετίας στο υπουργείο Γεωργίας, υπενθυμίζει ότι το φαινόμενο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη χώρα το 1964. «Ασυνήθιστες νεκρώσεις παρατηρήθηκαν το 1977 σε πολλά ελατοδάση της Στερεάς Ελλάδας, ενώ τις περιόδους 1964-1965 και 1985-1988 στην Πελοπόννησο και ιδιαίτερα στα έλατα του Μαινάλου», λέει.

«Τότε, οι ερευνητές είχαν διαγνώσει ότι το φαινόμενο οφείλεται στην ξηρασία και είχε ως αποτέλεσμα κάποια άτομα ελάτης να εμφανίζουν μειωμένη αντίσταση σε δευτερογενείς προσβολές, από έντομα και άλλες απειλές. Ως υπουργείο Γεωργίας υλοτομήσαμε την περίοδο εκείνη τα ασθενή δέντρα και τα απομακρύναμε για να διαφυλάξουμε τα υπόλοιπα».

Μάλιστα, το 1989 το φαινόμενο είχε λάβει μορφή επιδημίας σχεδόν σε όλα τα ελατοδάση της Ελλάδας, με αποτέλεσμα να εφαρμοστούν έκτακτα μέτρα. Οπως τονίζει ο κ. Κουτσονάσιος, «η αποξήρανση των ελάτων ήταν απότομη, ενώ σε ορισμένα δέντρα προηγήθηκε εκροή ρητίνης από τον φλοιό. Η εργαστηριακή έρευνα δεν έδωσε σαφή αποτελέσματα και η κατάσταση αποδόθηκε σε άγνωστη ασθένεια του φλοιού».

Παρατηρώντας φέτος την επανάληψη του φαινομένου, η Διεύθυνση Δασών Τρικάλων κινητοποιήθηκε προκειμένου να δοθεί λύση στο πρόβλημα.

«Το γεγονός προκάλεσε μεγάλη ανησυχία στην υπηρεσία μας και ως εκ τούτου δραστηριοποιηθήκαμε αμέσως λαμβάνοντας μόνοι δείγματα από τα δέντρα», εξηγεί ο κ. Κουτσονάσιος.

«Σε συνεργασία με τα Δασαρχεία Τρικάλων και Καλαμπάκας, υποβάλαμε ήδη αναφορά στο υπουργείο Γεωργίας, στο ΕΘΙΑΓΕ και στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων, προκειμένου να γνωστοποιήσουμε το πρόβλημα και να μας αποστείλουν οδηγίες για την αντιμετώπισή του».

Ο κ. Κουτσονάσιος διευκρινίζει πως από τα δεδομένα που υπάρχουν μέχρι στιγμής δεν προκύπτει ότι το φαινόμενο οφείλεται σε όξινη βροχή ή άλλου είδους περιβαλλοντική μόλυνση.

• ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΞΥΛΕΙΑΣ

Ενας νομός καλυμμένος κατά 30% από ελατοδάση είναι ο νομός Τρικάλων, το μεγαλύτερο τμήμα του οποίου είναι ορεινό. Από τα εν λόγω δάση προέρχονται περίπου 150.000 τόνοι ξυλείας ετησίως, γεγονός που καθιστά την ξήρανση των ελάτων ακόμη σοβαρότερη λόγω των οικονομικών επιπλοκών που αναμένεται να προκύψουν σε περίπτωση επέκτασης του φαινομένου της ξήρανσης.

Στα δημόσια δάση της περιοχής παράγονται βιομηχανική ξυλεία και καυσόξυλα, ενώ στα ιδιωτικά δευτερεύοντα δασικά προϊόντα, όπως καλλωπιστικοί κλάδοι και χριστουγεννιάτικα δέντρα. Στον νομό Τρικάλων από τα δημόσια δάση παράγεται το 44% της ετησίας βιομηχανικής ξυλείας της περιφέρεια της Θεσσαλίας, ενώ στην παραγωγή της απασχολείται σημαντικό τμήμα του ντόπιου πληθυσμού.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΟΒΒΑ, ΕΘΝΟΣ, 30/6/2009