Thursday, December 31, 2009

Και οι ωκεανοί θέλουν προστασία

The New York Times

Παρά τη γενική απογοήτευση για την έκβαση της συνόδου της Κοπεγχάγης, υπήρξε ένα -έστω- σαφές και θετικό αποτέλεσμα: η πρόοδος στο αποκαλούμενο πρόγραμμα Μείωσης Εκπομπών από την Καταστροφή των Δασών. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος -βασικά στοιχεία του οποίου συμφωνήθηκαν στην Κοπεγχάγη- οι αναπτυσσόμενες χώρες θα αποζημιωθούν για τη διατήρηση των δασών, των εδαφών, βάλτων και αγρών τους, που παίζουν σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα. Αυτή η προσέγγιση που εκμεταλλεύεται τη δύναμη της ίδιας της φύσης, αποτελεί μια οικονομική μέθοδο αποθήκευσης μεγάλων ποσοτήτων άνθρακα. Το πρόγραμμα, όμως, είναι περιορισμένο, καθώς περιλαμβάνει μόνο τις δεξαμενές αποθήκευσης άνθρακα που βρίσκονται στη γη. Πρέπει τώρα να αναζητήσουμε ανάλογες ευκαιρίες για να πολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή και στους ωκεανούς.

Είναι λίγοι οι άνθρωποι που το συνειδητοποιούν, αλλά αληθεύει, ότι εκτός του ότι παράγουν τη μεγαλύτερη ποσότητα οξυγόνου που αναπνέουμε, οι ωκεανοί απορροφούν περίπου το 25% των ετήσιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Το ήμισυ των αποθεμάτων άνθρακα του κόσμου απορροφάται από πλαγκτόν, μανγκρόβιες και άλλα είδη της θάλασσας. Συνεπώς, είναι εξίσου σημαντικό να διατηρήσουμε αυτήν τη ζωή στους ωκεανούς, να διαφυλάξουμε δηλαδή το ρόλο τους ως βοηθών μας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Για παράδειγμα, τα φύκια που αναπτύσσονται σε ρηχά νερά των ακτών, αποθηκεύουν το 15% του συνολικού ποσοστού άνθρακα που απορροφάται από τους ωκεανούς, και τα υποθαλάσσια δάση αυτών των ειδών δεσμεύουν επίσης τεράστιες ποσότητες. Η πιο αποτελεσματική φυσική δεξαμενή άνθρακα από όλες δεν βρίσκεται στο έδαφος αλλά στον ωκεανό και είναι η Posidonia oceanica, ένα είδος υποθαλάσσιας βλάστησης που σχηματίζει αχανή λιβάδια. Σε ολόκληρο τον κόσμο, το θαλάσσιο περιβάλλον σαν αυτό καταστρέφεται εξ αιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας. Μεγάλες εκτάσεις έχουν αλλοιωθεί εξ αιτίας της ιχθυοκαλλιέργειας, των προσχώσεων στις ακτές, της μόλυνσης και της υπεραλίευσης. Είναι πια σαφές ότι η φθορά δεν επηρεάζει μόνο τη ζωή των δύο δισεκατομμυρίων ατόμων που εξαρτώνται από τα παραθαλάσσια οικοσυστήματα, αλλά έχει περιορίσει και τη δυνατότητα αυτών των οικοσυστημάτων να αποθηκεύουν άνθρακα.

Τα κράτη πρέπει να ενθαρρυνθούν ώστε να δημιουργήσουν προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες και να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διαφυλάξουν την υποθαλάσσια βλάστηση. Τα μέτρα προστασίας αυτών των οικοσυστημάτων στοιχίζουν πολύ λιγότερο από τα μέτρα αποκατάστασής τους όταν η ζημιά θα έχει ήδη γίνει. Η διατήρηση, για παράδειγμα, της μανγκρόβιας στην Ασία με προσεκτικούς χειρισμούς έχει αποδειχτεί ότι κοστίζει το ένα έβδομο του ποσού που απαιτείται για την κατασκευή τεχνητών φραγμάτων για τις θύελλες και την ορμή των κυμάτων.

Οι συνομιλίες της Κοπεγχάγης άνοιξαν το δρόμο προς τη βελτίωση του χειρισμού των ωκεανών και των ακτών, προκειμένου αυτά τα οικοσυστήματα να προσφέρουν την ανεκτίμητη ισχύ τους στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, ειδικά στη διάρκεια της ερχόμενης δεκαετίας, την ώρα που οι πολιτικοί και επιστήμονες του κόσμου θα συντονίζουν την προσπάθεια σταθεροποίησης των εκπομπών ρύπων στην ατμόσφαιρα. Πρέπει να περιλάβουμε επειγόντως το ζήτημα των ωκεανών στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων, ώστε να τους βοηθήσουμε, το ταχύτερο δυνατόν, να μας βοηθήσουν... [Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 31/12/2009]

No comments: