Προστασία περιβάλλοντος στα... λόγια

Της Τανιας Γεωργιοπουλου, Η Καθημερινή, 1/9/2012

Τι συμβαίνει με τις κλιματικές αλλαγές; Ενώ το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν εξαφανιστεί από την πολιτική ατζέντα, στη ζωή μας είναι περισσότερο από ποτέ παρούσες. Ασφαλώς θυμόμαστε τον χειμώνα που πέρασε, έναν από τους πιο κρύους των τελευταίων χρόνων, και βέβαια το καυτό φετινό καλοκαίρι που ακόμα δεν έχει φτάσει στο τέλος του. Ακόμα και τα περίφημα μελτέμια δεν κατάφεραν να μειώσουν τη θερμοκρασία φέτος τον Αύγουστο. Εκτός από τον καύσωνα στη Δυτική Ευρώπη, ακραία καιρικά φαινόμενα σημειώθηκαν σε πολλές περιοχές του πλανήτη τους τελευταίους μήνες. Χιόνια στη Νότια Αφρική, πλημμύρες στη Μανίλα, ο περασμένος Ιούλιος ήταν ο πιο ζεστός στην ιστορία των ΗΠΑ. Τυχαία περιστατικά;

Ο Αμερικανός κλιματολόγος Τζέιμς Χάνσεν διευθυντής του ινστιτούτου διαστημικών μελετών της NASA Γκοντάρ, με έκθεσή του που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, τεκμηριώνει ακριβώς το αντίθετο. Οπως τονίζει, όσα οι επιστήμονες έλεγαν για την κλιματική αλλαγή δύο δεκαετίες πριν, αναλύοντας τον ρυθμό εξέλιξης και τις συνέπειες αυτής της μεταβολής, σήμερα φαντάζουν απλώς αισιόδοξα σενάρια. «Η κατάσταση είναι ήδη πολύ χειρότερη», προειδοποιεί. «Οι προβλέψεις μου για την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας επιβεβαιώθηκαν. Oμως, δεν κατάφερα να μελετήσω με πόση ταχύτητα η μέση αύξηση της θερμοκρασίας θα οδηγήσει σε καταστάσεις ακραίων κλιματικών φαινομένων», πρόσθεσε ο Τζέιμς Χάνσεν σε άρθρο του στην Washington Post.

O επιστήμονας εξηγεί ότι η ανάλυση των θερμοκρασιών τα τελευταία 60 χρόνια δείχνει μια μεγάλη αύξηση της συχνότητας των εξαιρετικά ζεστών καλοκαιριών, εξηγώντας πως δεν πρόκειται για προβλέψεις βασισμένες σε μοντέλα προγνώσεων για το μέλλον, αλλά για δεδομένα που προκύπτουν από την παρατήρηση και επεξεργασία μετεωρολογικών φαινομένων και θερμοκρασιών. Ο Τζέιμς Χάνσεν περιγράφει με μελανά χρώματα όχι το μέλλον, αλλά το παρόν μας. Αλλωστε, και η υπηρεσία περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μόλις το 2010 είχε ανακοινώσει ότι είναι πολύ πιθανό τα κύματα καύσωνα στην Ευρώπη να γίνουν συχνότερα και πιο έντονα, συνοδευόμενα από μεγάλη υγρασία, με αποτέλεσμα να επηρεαστούν ιδιαίτερα οι μεσογειακές ακτές και οι νοτιότερες περιοχές.

Και ενώ σε επιστημονικό επίπεδο οι ενδείξεις γίνονται αποδείξεις όσον αφορά τις κλιματικές αλλαγές, στην πολιτική ατζέντα το περιβάλλον, με το άλλοθι της κρίσης, έχει επανέλθει στη θέση που κατείχε προ δεκαετίας. Δηλαδή αναφέρεται ως απαραίτητο συστατικό σε κάθε πολιτική εξαγγελία, ωστόσο δεν είναι παρά μια κενή περιεχομένου «δήλωση αφοσίωσης» χωρίς πραγματικό αντίκρισμα. Στη χειρότερη περίπτωση γίνεται άλλοθι για την εφαρμογή των πλέον αντιπεριβαλλοντικών πολιτικών.

Και όλα όσα λέγονταν για το υψηλό οικονομικό κόστος των κλιματικών αλλαγών αν δεν λαμβάνονταν άμεσα μέτρα; Ισχύουν φυσικά, αλλά όπως συχνά συμβαίνει η λήψη μέτρων δεν εξαρτάται τόσο από το κόστος αυτό καθεαυτό, αλλά από το ποιος το πληρώνει.