Για την κλιματική αλλαγή φταίει ο άνθρωπος

Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ έδωσε στη δημοσιότητα την τελευταία έκθεση αξιολόγησης των έως σήμερα ερευνών.
Του JUSTIN GILLIS/THE NEW YORK TIMES

Photo: Tim Wimborne/Reuters

Για πρώτη φορά οι πιο επιφανείς ειδικοί που ασχολούνται με την κλιματική μεταβολή στον πλανήτη προσδιόρισαν το ανώτατο όριο εκπομπής των αερίων που θεωρούνται υπεύθυνα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι και αυτά τα όρια θα υπερκεραστούν μέσα στις ερχόμενες δεκαετίες εφόσον εξακολουθήσουν οι εκπομπές αερίων με τους ίδιους ρυθμούς, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τον πλανήτη. Οι κορυφές Τσοπικάλκουι και Χουασκαράν διαγράφονται στον ορίζοντα των Περουβιανών Ανδεων, οι παγετώνες των οποίων συρρικνώνονται ανησυχητικά.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ έδωσε χθες στη δημοσιότητα την τελευταία έκθεση αξιολόγησης των κλιματικών ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Υπαίτιος για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, αναφέρει η έκθεση, που επισημαίνει ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί αν δεν καταβληθούν ειλικρινείς προσπάθειες για τον περιορισμό των επικίνδυνων εκπομπών.

«Η ανθρώπινη συμβολή στην υπερθέρμανση του περιβάλλοντος, της ατμόσφαιρας και του ωκεανού, στις μεταβολές των κύκλων του νερού, στον περιορισμό του χιονιού και των πάγων, στην άνοδο της στάθμης των θαλάσσιων υδάτων και στη μεταβολή των ακραίων καιρικών φαινομένων έχει αποδειχθεί», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση. «Είναι πολύ πιθανό η ανθρώπινη δραστηριότητα και επιρροή να είναι το βασικό αίτιο της παρατηρούμενης υπερθέρμανσης του πλανήτη από τα μέσα του εικοστού αιώνα».

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, επίσης, υιοθέτησε έναν «προϋπολογισμό άνθρακα για την ανθρωπότητα», ένα ανώτατο όριο διοξειδίου του άνθρακα, του βασικότερου από τα αέρια που προκαλούν κλιματική αλλαγή, που μπορεί να απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, για να καταφέρουμε να συγκρατήσουμε την αλλαγή των μετεωρολογικών συνθηκών στον πλανήτη, δεν μπορεί να καούν περισσότερο από ένα τρισεκατομμύριο τόνοι άνθρακα. Ωστόσο, το 50% αυτής της ποσότητας έχει ήδη απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα από την αρχή της βιομηχανικής επανάστασης και η ακόρεστη ενεργειακή «λαιμαργία» του σύγχρονου τρόπου ζωής δείχνει, σύμφωνα με υπολογισμούς του Μάιλς Ρ. Αλεν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο οποίος είναι ένας εκ των συντακτών της νέας μελέτης, ότι η καύση αυτής της ποσότητας -και η εκπομπή των αερίων- θα ολοκληρωθεί περίπου το 2040. Περισσότερα από τρία τρισεκατομμύρια τόνοι άνθρακα θα παραμείνουν στο έδαφός ως ορυκτά καύσιμα.

Ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του περιβάλλοντος στον συμφωνηθέντα στόχο είναι «τεχνικώς εφικτός, αλλά αυτή τη στιγμή δεν γίνονται τα βήματα που θα έπρεπε προς την ορθή κατεύθυνση», δήλωσε σε συνέντευξή του ο δρ Αλεν. «Δεν νομίζω, ωστόσο, ότι θα τα καταφέρουμε αν δεν το πάρουμε απόφαση και αν δεν αρχίσουμε να συζητάμε σχετικά με το τι πρόκειται να κάνουμε με τις ποσότητες άνθρακα που δεν μπορούμε να απελευθερώσουμε στην ατμόσφαιρα», κατέληξε ο Βρετανός ερευνητής.

Για να επιτευχθεί ο στόχος που καθόρισε η επιτροπή, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αρχίσουν να χρησιμοποιούν την ακριβή τεχνολογία που απαιτείται προκειμένου να αιχμαλωτιστεί το διοξείδιο του άνθρακα εκεί όπου απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα, όπως είναι, παραδείγματος χάρη, τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, και να το αποθηκεύει στο υπέδαφος. Τέτοιες προσπάθειες καθυστερούν επικίνδυνα, ενώ την περασμένη εβδομάδα η Νορβηγία περιόρισε ένα από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα του τομέα λόγω του υπερβολικού κόστους.

Ωστόσο, οι επιστημονικές έρευνες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής αποδεικνύουν ότι ο στόχος είναι δυνατόν να επιτευχθεί. Στις ΗΠΑ η κυβέρνηση Ομπάμα εκινείτο προς τη θέσπιση κανόνων που θα επιβάλλουν σε όσες εταιρείες δραστηριοποιούνται στον ενεργειακό τομέα να αναπτύξουν την απαραίτητη τεχνολογία, εφόσον φυσικά επιθυμούν να εξακολουθήσουν την καύση άνθρακα, προκειμένου να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Ωστόσο, οι Ρεπουμπλικανοί κατηγορούν τον Αμερικανό πρόεδρο για αυτές του τις κινήσεις λέγοντας ότι έχει εξαπολύσει έναν «πόλεμο κατά του άνθρακα».

Η νέα έκθεση δόθηκε στη δημοσιότητα χθες ύστερα από ολονύκτιες συζητήσεις για το ακριβές κείμενο και τις διατυπώσεις. Πάντως, τα βασικά της σημεία δεν διαφέρουν ιδιαίτερα από το προσχέδιο που είχε διαρρεύσει τον Αύγουστο.

Στην πιο πρόσφατη μελέτη, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, οι επιστήμονες λένε για την κλιματική αλλαγή ότι είναι κατά 95% έως 100% βέβαιοι ότι ο άνθρωπος προκάλεσε τα σημερινά δεινά του πλανήτη. Ταυτόχρονα αναγνωρίζουν ότι ακόμα υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες. Ειδικοί που δεν συμμετέχουν στην επιτροπή λένε ότι η φετινή έκθεση ακολουθεί πολύ συντηρητικές επιστημονικές προσεγγίσεις.

[Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ]