Tuesday, September 2, 2008

ΟΤΑΝ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ ΤΗΣ «ΛΟΓΙΚΗΣ»


Πολλές φορές τις τελευταίες δεκαετίες, διάστημα κατά το οποίο ασχολούμαι με το λεγόμενο «εξωτερικό δελτίο», αυτή την ειδικότητα της δημοσιογραφίας που καλύπτει έναν τεράστιο αριθμό θεμάτων από όλον τον κόσμο, έχω αναρωτηθεί αν το κοινό που διαβάζει αντιλαμβάνεται τις ανθρώπινες ιστορίες πίσω από τα νούμερα. Αν κατανοεί τι σημαίνει ένας τυφώνας να ξεσπιτώνει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, μια βόμβα να ξεκληρίζει μια ολόκληρη οικογένεια, ένα αγόρι να μπαίνει σε ένα σχολείο και να σπέρνει τον όλεθρο σε παιδιά σαν τα παιδιά μας.
Ο 12χρονος Ρακάν Χασάν
Στο βάθος όλων των ιστοριών, ακόμα και αυτών που αφορούν φυσικές καταστροφές, υπάρχει μια βαριά πτυχή αμιγώς πολιτική που ορθώς επιχειρεί ο δημοσιογράφος να αναδείξει. Με νηφαλιότητα. Ομως έρχονται στιγμές, στην καθημερινή ενασχόλησή μας με σεισμούς, καταποντισμούς, πολέμους και καταστροφές, που το συναίσθημα επικρατεί της λογικής. Και είναι τότε που καθίσταται σαρωτική η αίσθηση της αδικίας.
Πάνε κοντά δύο χρόνια που άρχισα να παρακολουθώ μέσα από τις δημοσιεύσεις της εφημερίδας της Νέας Αγγλίας «Boston Globe» την ιστορία του 12χρονου Ρακάν Χασάν, ενός αγοριού από τουρκομάνικη φυλή του Ιράκ για το οποίο δεν θα μαθαίναμε ποτέ αν παρών στην τραγωδία του δεν ήταν ένας κορυφαίος φωτοειδησεογράφος, Αμερικανός με ελληνογερμανικές ρίζες, ο Κρις Χονδρός. Ο Κρις, που δούλευε για το Getty Images, ήταν «εγκιβωτισμένος» (θυμάστε τη λέξη του πολέμου) σε ένα περίπολο του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ. Ηταν ένα κρύο βράδυ του Γενάρη του 2005, όταν το αυτοκίνητο που μετέφερε τον Ρακάν μαζί με τρεις από τις αδελφές του, τον μικρό αδελφό του και έναν ξάδελφο κατευθυνόταν προς το σπίτι τους. Οδηγός ήταν ο πατέρας του και συνοδηγός η μητέρα του. Ο πατέρας οδηγούσε βιαστικά, καθώς οριακά πρόφταινε την απαγόρευση κυκλοφορίας, και έτσι δεν πρόλαβε να σταματήσει σε σήμα τού αμερικανικού περιπόλου. Πριν ο μικρός και οι επιβαίνοντες καταλάβουν τι συμβαίνει, οι γονείς του ήταν νεκροί και ο ίδιος βαριά τραυματισμένος. Το αυτοκίνητο σταμάτησε ακυβέρνητο. Ανάμεσα στα ουρλιαχτά των παιδιών και με το αίμα παντού επάνω του, ο Ρακάν άκουσε σε ακατάληπτη γλώσσα κάποιον να φωνάζει. Ηταν ένας Αμερικανός που με τον πιο τραγικό τρόπο είχε διαπιστώσει ότι επρόκειτο για «αμάχους». Ο Κρις Χονδρός, χάρη στον οποίο μαθεύτηκε η ιστορία, βοηθούσε και ταυτόχρονα τραβούσε φωτογραφίες για να βγει το θέμα προς τα έξω. Λίγες ημέρες αργότερα, και ενώ είχε ήδη διαπιστωθεί στο Ιράκ ότι το παιδί ήταν ουσιαστικά παράλυτο -είχε χτυπηθεί στη σπονδυλική στήλη-, οι φωτογραφίες αυτές δημοσιεύτηκαν στο «Newsweek» και το «Time».
Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ ο Χονδρός κινητοποίησε όσους μπορούσε, για να τους πείσει να μεταφέρουν το παιδί στην Αμερική για θεραπεία. Στο Ιράκ δεν είχε καμία ελπίδα. Την άσκηση πιέσεων ανέλαβε η φίλη του Χονδρού, Μάρλα Ρουτζίσκα, μια 28χρονη Αμερικανίδα που εργαζόταν σε ανθρωπιστική οργάνωση στο Ιράκ. Εχοντας βρει γιατρό για να αναλάβει το παιδί και δουλεύοντας σκληρά για τη βίζα του, έφυγε για το Ιράκ. Στα μέσα του Απριλίου του 2005 η Μάρλα σκοτώθηκε από επίθεση αυτοκτονίας, που στόχο είχε αμερικανικό στρατιωτικό κονβόι.
Ενας ανάπηρος καρκινοπαθής Αμερικανός, που εργαζόταν στο ταχυδρομείο, διάβασε την ιστορία της Μάρλα και του Ρακάν και έστειλε το απόκομμα στον γερουσιαστή Τεντ Κένεντι μαζί με λίγες λέξεις: «Εχετε τη δύναμη να βοηθήσετε». Ο γερουσιαστής βοήθησε. Βρέθηκαν χρηματοδότες και γιατροί για την αποκατάσταση του Ρακάν και το παιδί έφτασε στη Μασαχουσέτη τον Σεπτέμβριο του 2005. Χρειάστηκαν πάρα πολλοί μήνες και τεράστια πίστη για να μπορέσει το παιδί να σταθεί στα πόδια του. Γιατί οι γιατροί κατάφεραν να του αποκαταστήσουν τη βάδιση σε έναν μεγάλο βαθμό. Τον πιο σημαντικό ρόλο όμως έπαιξαν όλοι αυτοί που έγιναν φίλοι του, από το προσωπικό του νοσοκομείου μέχρι τα παιδιά των δημοσιογράφων που κάλυπταν την ιστορία του. Και έφτασε κάποτε η ώρα που το αγόρι, στην προεφηβεία πια, έπρεπε να επιστρέψει σε μια κανονική ζωή. Οι προτάσεις για υιοθεσία ήταν πολλές - άλλωστε ο Ρακάν ήταν ορφανός, τα αδέλφια πίσω πολλά και οι θείοι δύσκολα τα έφερναν βόλτα. Εκείνος έβαλε τέλος σε όλα. Είπε ότι θέλει να γυρίσει στην πατρίδα και μόνο εκεί. Ο θεράπων γιατρός του δεν μπορούσε να φέρει αντίρρηση. Τον δέσμευσε να έχει επαφή μαζί του για να τον παρακολουθεί όταν χρειάζεται και ο Ρακάν έφυγε. Ηταν αρχές του περασμένου Ιουλίου όταν όλοι οι φίλοι του αγοριού έμαθαν τα νέα. Αγνωστοι δράστες είχαν ισοπεδώσει το σπίτι της οικογένειάς του στη Μοσούλη με μία βόμβα. Ο Ρακάν είχε μια φορά κοροϊδέψει τον θάνατο. Τη δεύτερη δεν τα κατάφερε. Η είδηση για έναν ακόμα νεκρό στο Ιράκ δεν πέρασε εκείνη την ημέρα ούτε στα ψιλά των εφημερίδων. *

Επιμέλεια: ΕΡΣΗ ΒΑΤΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 02/09/2008

No comments: