Sunday, March 22, 2009

Βίβιεν Γουέστγουντ: «Εκτός από το πανκ, υπάρχει ο Ραβέλ»


Συνέντευξη: Βίβιεν Γουέστγουντ

  • Πότε γίνεται ένα κίνημα προϊόν; Πώς βρίσκει κανείς έμπνευση στα μουσεία; Ποια σχέση έχουν οι φαλλοί των αρχαίων αγαλμάτων με το σύγχρονο ντιζάιν; Η διάσημη προβοκάτορας του στιλ, η Βίβιεν Γουέστγουντ, απαντά στο «7». Στους δρόμους του Λονδίνου, αλλά και της Αθήνας και κάθε πόλης, μπορείς να δεις χιλιάδες νέους με δήθεν πολυκαιρισμένα τζιν με σχισίματα ή με πέτσινα με έντεχνα άτεχνες ραφές. Πολλοί από αυτούς μπορεί να είναι υπάλληλοι - τίποτα δεν φαίνεται πάνω τους προκλητικό. Μπορείς, επίσης, να δεις καλοντυμένες γυναίκες με κομμώσεις που κάτι θυμίζουν από το πανκ. Μπορεί κι αυτές να είναι στελέχη επιχειρήσεων.
  • Κι όμως, ολ' αυτά που στη δεκαετία του '80 ανατροφοδότησαν λιγότερο αιχμηρά το ντύσιμο του μέσου όρου, όταν πρωτοεμφανίστηκαν στη δεκαετία του '70, είχαν σοκάρει τους πάντες. Σχισμένα ρούχα, αλυσίδες, σβάστικες και παραμάνες πάνω στα νέα συγκροτήματα του πανκ, κι ύστερα στους οπαδούς τους, και στις φωτογραφίες της βασίλισσας της Αγγλίας έδιναν το μαχητικό στίγμα μιας γενιάς που απεχθάνεται οτιδήποτε τακτοποιημένο.
  • Ολα ξεκίνησαν στις φτωχές συνοικίες του Λονδίνου, αλλά και στο «Let It Rock», που αργότερα μετονομάστηκε σε «Sex», το πρώτο μαγαζί ρούχων που άνοιξε η Βίβιεν Γουέστγουντ μαζί με τον Μάλκολμ Μακ Λάρεν στη βρετανική πρωτεύουσα. Αυτή υπήρξε η «ενδυματολόγος» του πανκ, εκείνος ήταν ο δυναμικός του μάνατζερ. Αντίθετα με τον πρώην σύντροφό της, η Γουέστγουντ παραμένει στο προσκήνιο με συλλογές που γίνονται πάντα είδηση.
  • Αλλά και όσοι δεν ασχολούνται με τον κόσμο της μόδας αναγνωρίζουν στο πρόσωπό της την τολμηρή και ευφάσταστη βασίλισσα της πιο αιχμηρής και με τη μεγαλύτερη επίδραση νεανικής υποκουλτούρας των τελευταίων δεκαετιών του 20ού αιώνα. Το «7» μίλησε μαζί της λίγες μέρες πριν έρθει πρώτη φορά στην Αθήνα για την AXDW, τη Διεθνή Εβδομάδα Μόδας που πραγματοποιείται στο μέγαρο της Εθνικής Ασφαλιστικής.
«Με την τέχνη αλλάζεις τα πράγματα»

- Πόσο αυθεντικό ήταν τελικά το κίνημα του πανκ;

  • «Ηταν ένα μανιφέστο που είχε ως αφετηρία τη μόδα. Προσπαθήσαμε, τότε, να φιλοτεχνήσουμε το πορτρέτο του μοντέρνου επαναστάτη της πόλης που δεν ήταν ικανοποιημένος από το μέρος όπου ζούσε. Τίποτε δεν αλλάζει όταν οι άνθρωποι, αντί να σκέφτονται, παραμένουν αδρανείς. Και πιστεύω πως μόνο μέσω του πολιτισμού μπορείς να διαφοροποιήσεις καταστάσεις. Ημουν έντονα πολιτικοποιημένη τότε, ακόμα είμαι, και παραμένω σταθερή στα πολιτικά μου "πιστεύω". Θεωρώ, δε, πως τα ρούχα που σχεδιάζω τώρα είναι περισσότερο ανατρεπτικά απ' ό,τι παλιότερα. Το κατεστημένο εκφράζεται με χρώμα γκρίζο. Είναι σαν να λες "αφήστε τα όλα όπως ακριβώς είναι αυτή τη στιγμή. Είμαι μια χαρά όπως είμαι τώρα. Μου αρέσει να δείχνω, να φαίνομαι όπως όλοι οι άλλοι". Σχεδιάζοντας ρούχα, προσφέρω στους ανθρώπους τη δυνατότητα επιλογής. Κι αυτή είναι μια εκρηκτική πράξη».
- Γιατί όμως σήμερα, με τις δύσκολες οικονομικές και πολιτικές συνθήκες, δεν έχει αναδειχθεί ένα αντίστοιχα δυναμικό καλλιτεχνικό κίνημα;

  • «Σήμερα οι άνθρωποι θέλουν να είναι επαναστατικοί, αλλά δεν υπάρχει πρόσφορο έδαφος γι' αυτό. Η μόνη αληθινή εξέγερση συνδέεται με τις ιδέες και, δυστυχώς, δεν υπάρχουν πια ιδέες. Σήμερα όλα υπαγορεύονται από τη βιομηχανία και τη διαφήμιση. Τα ρούχα μου όμως δεν είναι για τις μάζες. Πρέπει κάποιος να διαθέτει έντονη προσωπικότητα για να θέλει να τα φορέσει. Εχω την αίσθηση πως μόνο αν δώσεις τη δυνατότητα επιλογής στους ανθρώπους θα προκύψει κάτι πραγματικά καλό. Ποιότητα και όχι ποσότητα, εκεί βρίσκεται το μυστικό. Οι μπίζνες πρέπει να είναι πάνω απ' όλα δημιουργικές. Καλό είναι να έχουμε πάντα στο νου μας ότι η Αναγέννηση ανακάλυψε πάλι την ελληνική σκέψη και, μαζί με αυτήν, την παραδοχή ότι το επίπεδο ενός λαού ορίζεται από τον πολιτισμό, από την τέχνη δηλαδή».
- Τι ήταν στην πραγματικότητα οι Sex Pistols; Τους ζήσατε από πολύ κοντά.
  • «Το πανκ ήταν ένα κίνημα ενάντια στο κατεστημένο. Ενα κίνημα από τη νεολαία της εργατικής τάξης που την είχαν μάθει, ώς τότε, να μεγαλώνει μέσα στην αδιαφορία. Τα ρούχα που φτιάξαμε εγώ και ο Μάλκολμ Μακ Λάρεν, όπως και η μουσική των Sex Pistols, ήταν πράξεις επαναστατικές και ηρωικές. Θέλαμε να σοκάρουμε και να τραβήξουμε την προσοχή του κόσμου. Πουλούσαμε ρούχα εμπνευσμένα από τους ρόκερ της δεκαετίας του '50. Επηρεαστήκαμε από τον σαδομαζοχισμό, παίρναμε μπλούζες και τις σκίζαμε. Κάναμε τα παντελόνια να μοιάζουν μ' εκείνα των εργατών που είναι δεμένα χαμηλά, φτιάχναμε γκράφιτι με παραμάνες στο στόμα της βασίλισσας. Και στα ρούχα συνηθίζαμε να βάζουμε πολλές παραμάνες αν θυμάστε. Η επανάστασή μου ήταν μια αντίδραση ενάντια στο διεφθαρμένο καθεστώς που καθημερινά αποκτούσε ολοένα και μεγαλύτερη ισχύ. Τότε ήταν πραγματικά ακραίο και εκκεντρικό να κυκλοφορείς έτσι. Σήμερα αυτό το ντύσιμο έφτασε να είναι μέινστριμ. Αρχίζω να αναρωτιέμαι πια κατά πόσον μπορεί να θεωρείται επαναστατικό κάτι τέτοιο».
- Υπάρχει κάτι για το οποίο έχετε μετανιώσει από την εποχή του πανκ;
  • «Δεν θέλησα ποτέ να είμαι επαναστάτρια, να αποτελώ κάποιο σύμβολο. Γρήγορα συνειδητοποίησα ότι αυτό το κίνημα για τους ανθρώπους της αγοράς δεν ήταν παρά ένα ακόμα προϊόν. Τότε σκεφτόμουν συναισθηματικά. Θα προτιμούσα να είμαι πιο λογική και αποτελεσματική. Δεν σταμάτησα ποτέ να διαβάζω και αυτό το διάστημα μελετώ Ιστορία για να παίρνω ιδέες. Μόνο με τη σκέψη μπορεί κάποιος να διατυπώσει αξιόλογες απόψεις. Πηγαίνω σε μουσεία και κοιτάζω τα ρούχα στα αγάλματα, παρατηρώ προσεκτικά πίνακες ζωγραφικής, αναζητώντας στοιχεία από τις ενδυματολογικές συνθήκες της εκάστοτε εποχής».
- Τόσο σημαντικός είναι τελικά ο τρόπος που ντύνεται ο καθένας μας;
  • «Τα ρούχα μας πρέπει να αναδεικνύουν και όχι να κρύβουν την προσωπικότητά μας. Πολιτισμός, άρα και ο τρόπος που ντύνεται κάποιος, είναι η έκφραση των αξιών μιας κοινωνίας. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, έχει τεράστια πολιτική επιρροή».
- Ενας λονδρέζος ταξιτζής μού έλεγε ότι μπορεί να μην έχει καλό όνομα, αλλά ευτυχώς που υπήρξε η Μάργκαρετ Θάτσερ... Ποια η γνώμη σας;
  • «Δεν θα συζητούσα για αριστερά ή δεξιά τώρα, δεν είναι αυτό το ζήτημα στη σημερινή εποχή. Η Θάτσερ ήθελε να περάσει ένα μήνυμα πως μια γυναίκα είναι σημαντική όταν τα ρούχα της είναι αδιάφορα. Το αντίθετο συμβαίνει».
- Και ο Ομπάμα; Πώς σας φαίνεται;
  • «Τον υποστηρίζω κι ελπίζω ότι θα κάνει τη διαφορά».
- Πότε ο κόσμος ήταν πιο προοδευτικός στις επιλογές του στο ντύσιμο; Στη δεκαετία του '70 ή σήμερα;
  • «Τα ρούχα δεν κάνουν τον άνθρωπο. Στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Κοιτάζω στο δρόμο και ο περισσότερος κόσμος μοιάζει ακόμα βαρετός και προβλέψιμος. Δεν ξοδεύει χρόνο για να εκφραστεί μέσω της εμφάνισής του. Ο μινιμαλισμός είναι μια κυρίαρχη τάση γιατί οι άνθρωποι φοβούνται να κάνουν ένα στιλιστικό λάθος. Προτιμούν να φορούν σχεδόν τα ίδια ρούχα από το να διακινδυνεύσουν μια αιχμή. Οι πελάτες μου είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές για τα ρούχα μου. Είναι φανερό πως έχουν ένα διαφορετικό στίγμα».
- Και αρκετά λεφτά, θα έλεγα, μια και το κατάστημά σας έχει τσιμπημένες τιμές. Δεν σας επηρεάζει η οικονομική κρίση;
  • «Οχι και πολύ. Ως επιχείρηση, δεν έχουμε ιδιαίτερες επιβαρύνσεις ενώ και το εμπορικό σήμα Vivienne Westwood βρίσκεται ακόμα σε ανοδική πορεία».
- Τι κάνετε όταν δεν σχεδιάζετε ρούχα;
  • «Είμαι υποχρεωμένη να κυκλοφορώ πολύ. Να πηγαίνω σε πολλά σόου, πάρτι κι επιδείξεις μόδας. Είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. Ετσι, όταν έχω ελεύθερο χρόνο δεν πηγαίνω ποτέ κινηματογράφο και βλέπω σπάνια τηλεόραση. Είμαι ικανή να περάσω ολόκληρη την ημέρα στο κρεβάτι, διαβάζοντας. Αγαπώ τη ζωγραφική και μερικές φορές για να εμπνευστώ, περνάω πολλές ώρες στις γκαλερί. Πριν από λίγες μέρες πέρασα τρεις ώρες στο Μουσείο Πούσκιν θαυμάζοντας μία εξαιρετική έκθεση ζωγραφικής».
Αρχαία Ελλάδα, νέα κολεξιόν

- Και τι μουσική ακούτε πια;
  • «Πηγαίνω σε συναυλίες κλασικής. Αυτό δεν σημαίνει ότι με γοητεύουν τα πάντα. Για παράδειγμα δεν μου αρέσει ο Μπετόβεν. Προτιμώ τους Μπαχ, Μότσαρτ, Σοπέν και φυσικά τους μεγάλους γάλλους μουσικούς, ιδιαίτερα τους Ντεμπισί και Ραβέλ. Επίσης, προσθέστε τον Τσαϊκόφσκι, τον Στραβίνσκι και φυσικά τον Σοστακόβιτς».
- Διάβασα πως η «Anglomania» που θα μας παρουσιάσετε στην Αθήνα έχει να κάνει με τον ελληνικό πολιτισμό.

  • «Εμπνεύστηκα την καινούρια μου κολεξιόν από την ελληνική αρχαιότητα. Τα φορέματα με πτυχώσεις θα σας θυμίσουν τα αγάλματα, ενώ οι στάμπες με τα σταφύλια παραπέμπουν στις διονυσιακές γιορτές. Μοτίβα από αμφορείς στολίζουν κάποιες από τις μπλούζες και τα φορέματα. Ανέκαθεν η Ελλάδα αποτελούσε έμπνευση για πολλές συλλογές μου, έστω κι αν τα ελληνικά στοιχεία δεν γίνονταν φανερά στην πασαρέλα. Πάντοτε έχω στο νου μου την Αρχαία Ελλάδα. Ποτέ, καμία κοινωνία δεν είχε τόσο καθαρή και διαφωτιστική άποψη για το τι μπορεί να είναι τα ανθρώπινα πλάσματα. Με ενδιαφέρει πολύ η ελληνική φιλοσοφία, ο τρόπος σκέψης. Το ελληνικό θέατρο αποτελούσε ένα σημαντικό εργαλείο επικοινωνίας για τους ανθρώπους. Χρησιμοποιούσαν μάσκες, οι χορογραφίες ήταν απίστευτες και το δραματικό στοιχείο πολύ έντονο. Διάβασα ότι ο φαλλός ήταν ένα ελληνικό σύμβολο της τύχης. Εφτιαχναν απομιμήσεις, τις κρεμούσαν στην εξώπορτα. Διασκέδασα τόσο δημιουργώντας μπλούζες και σχεδιάζοντας έναν φαλλό, που τον έβαψα μπλε...» *
  • Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 7 - 22/03/2009

No comments: