Saturday, March 28, 2009

Προτάσεις της WWF ώστε να προωθηθούν οι ανανεώσιμες πηγές

  • Του Αχιλλεα Πληθαρα*, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/03/2009
  • Υπό συνθήκες κλιματικής αλλαγής, η Ελλάδα καλείται να αναδιαμορφώσει τον ενεργειακό της χάρτη, ώστε να καλύψει τις ενεργειακές της ανάγκες, να μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και να τηρήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει. Μεταξύ άλλων έχει την υποχρέωση να αυξήσει το ποσοστό συμμετοχής των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση του συνόλου της ενέργειας στο 18% έως το 2020. Αυτό το ποσοστό μεταφράζεται σε περίπου 35% μερίδιο των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή. Πρόκειται για στόχο αρκετά φιλόδοξο, ιδίως αν αναλογιστούμε ότι το μερίδιο των ΑΠΕ στον ηλεκτρισμό σήμερα δεν ξεπερνά το 10%. Γιατί, όμως, η Ελλάδα που έχει προικιστεί με ανεξάντλητες πηγές ενέργειας -οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην ελαχιστοποίηση χρήσης ορυκτών καυσίμων- υπολείπεται σημαντικά των στόχων που έχουν τεθεί; Πολλοί οι λόγοι, κυρίως πολιτικής υφής. Οι σημαντικότεροι αφορούν τη χρονοβόρο διαδικασία αδειοδότησης και την γραφειοκρατία. Σε μια Ελλάδα όπου: α) απαιτούνται χρόνια για την αδειοδότηση και λειτουργία μονάδων ΑΠΕ, β) τα υπουργεία αλληλοσυγκρούονται στις αρμοδιότητες γνωμοδότησης επί των ΑΠΕ, γ) οι αποφάσεις προώθησης των ΑΠΕ εκδίδονται για να αναιρεθούν στη συνέχεια, δ) κανείς δεν ξέρει πού και πόσο μπορεί να επενδύσει, είναι απόλυτα φυσικό να παρατηρούνται δυσπραγίες.

Οξύμωρο φαινόμενο

  • Επιπλέον, σήμερα, παρατηρείται το οξύμωρο φαινόμενο, οι πολίτες να επιθυμούν τις ανανεώσιμες πηγές, αλλά σε μερικές περιπτώσεις είναι αυτοί που ουσιαστικά αντιδρούν στη χωροθέτησή τους. Πολλοί οι λόγοι που συμβαίνει αυτό: α) η περιβαλλοντική υποβάθμιση περιοχών σε ελάχιστες περιπτώσεις, β) η έλλειψη ενημέρωσης και η ανυπαρξία διαβούλευσης, γ) οι κακές πρακτικές εκ μέρους μιας μικρής μερίδας επενδυτών, δ) ο «τεχνητός» φόβος ότι η εμπορική αξία της γης θα μειωθεί αν εγκατασταθούν έργα ΑΠΕ, ε) η προτίμηση πολλών συμπολιτών μας για οικιστική ή/και τουριστική αξιοποίηση της γης εις βάρος των ΑΠΕ, στ) η αδυναμία κατανόησης του διακυβεύματος των ΑΠΕ.
  • Σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο μηδέν για τις ΑΠΕ, όπου μερίδιο ευθύνης στη δημιουργία, αλλά και επίλυση των προβλημάτων έχουμε όλοι: πολιτεία, επιχειρήσεις, πολίτες. Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Το WWF Ελλάς έχει προτείνει στην κυβέρνηση μια σειρά από μέτρα:

- One stop shop. Δημιουργία υπηρεσίας one stop shop για την εξέταση και αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ, που πρέπει να στελεχώνεται από προσωπικό όλων των συναρμόδιων υπουργείων και φορέων, και θα λαμβάνει υπόψη τις πρόνοιες του ειδικού χωροταξικού σχεδίου, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στην περιβαλλοντική προστασία.

- Εκστρατεία ουσιαστικής ενημέρωσης των πολιτών σε τοπικό επίπεδο, κάνοντας κυρίως σαφές ότι η εμμονή σε ρυπογόνα καύσιμα οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην κλιματική αλλαγή και κάνει τη χώρα ευάλωτη σε ενεργειακές «κρίσεις», τεχνητές ή μη.

- Εγκαιρη διαβούλευση. Πολλές φορές οι πολίτες αντιδρούν γιατί ποτέ δεν ενημερώθηκαν για τις επενδύσεις που πρόκειται να γίνουν στις περιοχές τους. Η Πολιτεία πρέπει να θεσμοθετήσει τη διαδικασία της διαβούλευσης ώστε να αποφευχθούν οι αντεγκλήσεις επενδυτών και πολιτών.

- Μεγαλύτερο μερίδιο συμμετοχής των δήμων και κοινοτήτων στην εκμετάλλευση των έργων ΑΠΕ, ώστε τα έσοδα που θα προκύπτουν να επανεπενδύονται σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά έργα κοινής ωφελείας, ιδίως προς ανακούφιση των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων.

- Θέσπιση νόμου για υποχρεωτική συμμετοχή ΑΠΕ στις κατοικίες, τα ξενοδοχεία και τις βιομηχανίες (στα πρότυπα της Ισπανίας).

- Ολοκλήρωση των εργαλείων που λείπουν ώστε να μη σταματούν τα έργα στο ΣτΕ. Στο πλαίσιο αυτό θα βοηθούσε η κωδικοποίηση της νομοθεσίας για τις ΑΠΕ και η άμεση παροχή κατευθυντήριων οδηγιών για την εκπόνηση μελετών ορνιθοπανίδας και την κατασκευή μικρών υδροηλεκτρικών έργων.

  • Τα παραπάνω μέτρα αφορούν τις παραλείψεις και τα λάθη της Πολιτείας. Θα πρέπει όμως να ζητήσουμε κάτι και από τους πολίτες. Αυτό είναι η άρση των ψευδαισθήσεων και η αλλαγή της νοοτροπίας. Δυστυχώς, η «μονιμοποίηση» της εκτός σχεδίου δόμησης και το χωροταξικό για τον τουρισμό συνεισφέρει σε αυτή την ψευδαίσθηση. Πρέπει όμως να γίνει σαφές προς όλους ότι δεν μπορούν να χτίζουν παντού και πάντα, ότι δεν μπορεί κάθε τόπος να μεταβληθεί σε τουριστικό «ελντοράντο», ότι δεν μπορούν να συντηρούν το σύνδρομο NIMBY (not in my backyard), όπου πάντα κάποιος άλλος πρέπει να επωμιστεί το βάρος της ανάπτυξης. Η προώθηση των ΑΠΕ απαιτεί έργα, όχι λόγια, και αυτό μας αφορά όλους.

* Ο κ. Αχιλλέας Πληθάρας είναι υπεύθυνος εκστρατειών της WWF Ελλάς.

No comments: