Πρασίνισε... και το φθινόπωρο

• ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟ ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΒΡΟΧΕΣ, ΣΩΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΛΩΡΙΔΑ
• Ιδιόρρυθμο και ακραίο το φετινό... επιτέλους έπειτα από χρόνια φθινόπωρό μας, που ανατρέπει τη λαϊκή ρήση «από Αύγουστο χειμώνα».

Τα άλση της Αθήνας πρασίνισαν φέτος από τις αρχές Σεπτεμβρίου αντί των αρχών Νοεμβρίου.

Οι θερμοκρασίες εδώ και πολλές βδομάδες αυξομειώνονται συνεχώς, οι κατευθύνσεις των ανέμων ποικίλλουν και περιλαμβάνουν και «ανεμοστρόβιλους», ενώ οι ημέρες βροχής είναι πολύ περισσότερες από τον υπερετήσιο μέσο όρο της αντίστοιχης χρονικής περιόδου. Επιπλέον, οι βροχές είναι συχνές, γενικά μικρής διάρκειας, εναλλάσσονται με διαστήματα ήλιου και πέφτουν είτε ως ισχυρές καταιγίδες, με κάποιες πλημμύρες σε κτισμένα και μπαζωμένα ρέματα και οχετούς, είτε ως κανονικά επεισόδια, αλλά και ως «ψιχάλες». Ολες όμως αυτές οι «κατηγορίες» βροχής συσσωρεύουν στη χώρα μας μεγάλα ύψη νερού.

Παράλληλα μέσα στο φθινόπωρο παρατηρείται η εμφάνιση μιας «όψιμης άνοιξης», αφού πολλά είδη της χλωρίδας αντιδρούν με τρόπο ανοιξιάτικο. Ειδικότερα σε πολλά φυτικά είδη άρχισε να παρατηρείται μία δευτερογενής (φθινοπωρινή) αύξηση (π.χ. φιλίκι, αριά, πουρνάρι) και άλλα ανθίζουν (π.χ. κουτσουπιά) για δεύτερη φορά στο ίδιο έτος. Οι αντιδράσεις αυτών των φυτών «καταγράφουν» προφανώς τις εκτός εποχής τιμές των παραμέτρων του καιρού και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δείκτες παρακολούθησης της αλλαγής του κλίματος.

Σημαντική η συμβολή των φθινοπωρινών βροχών στην αύξηση του νερού της λίμνης «Κρεμαστών» (Ταυρωπός ποταμός)

Οπως τονίζει ο δρ Γεώργιος Μπαλούτσος, δασολόγος - υδρολόγος, «οι βροχές Σεπτεμβρίου και μέχρι χθες, στο κέντρο της Αθήνας έφθασαν τα 110 χιλιοστά. Το ύψος αυτό είναι 2,5 φορές περισσότερο από το υπερετήσιο μέσο ύψος της αντίστοιχης χρονικής περιόδου. Ακόμα στη δυτική Πελοπόννησο το ύψος βροχής την ίδια περίοδο έφθασε τα 200 χιλιοστά, στην κεντρική Δυτική Ελλάδα τα 210, στην κεντρική Στερεά Ελλάδα τα 160 και στην κεντρική Ανατολική Ελλάδα τα 140 χιλιοστά.Τα παραπάνω φθινοπωρινά καιρικά χαρακτηριστικά συμπληρώνονται και από την υψηλή υγρασία του αέρα στις μέρες μας και όλα μαζί συγκροτούν το "ιδιόρρυθμο και ακραίο" φετινό φθινόπωρο της χώρας μας. Το υγρό φετινό φθινόπωρο δεν άρχισε απότομα, αλλά αποτελεί συνέχεια της υγρής περιόδου της χώρας που ξεκίνησε από τα μέσα Νοεμβρίου του 2008.

Η υγρή αυτή περίοδος αντικατέστησε τις "ξηρές" γενικά χρονιές του 2007 και του 2008. Προστίθεται ακόμα πως στα χαρακτηριστικά του φετινού φθινοπώρου της χώρας μας δεν μπορεί να διαπιστωθεί ή να απορριφθεί ούτε η επίδραση της έναρξης της αλλαγής του κλίματος του πλανήτη. Και τούτο γιατί οι γνώσεις μας και για το συγκεκριμένο θέμα είναι προς το παρόν ανεπαρκείς. Κατά συνέπεια, μην μπορώντας να κατανοήσουμε πλήρως τις εναλλαγές του καιρού, δίνουμε έμφαση στη διαχείριση των επιπτώσεών του και αρκούμαστε στην αποδοχή της ρήσης πως το μόνο βέβαιο που γνωρίζουμε γι' αυτόν είναι η αβεβαιότητα».

Θετικές επιδράσεις

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το φετινό φθινόπωρο της χώρας μέσα από τις ιδιορρυθμίες και ακρότητες των μετεωρολογικών του παραμέτρων, έχει και πολλές άλλες θετικές επιδράσεις και ειδικότερα:

«Συμβάλλει σημαντικότατα με τις ευνοϊκές βροχές και θερμοκρασίες στην αποκατάσταση των καμένων περιοχών της χώρας το φετινό καλοκαίρι, αλλά και τα προηγούμενα. Η συμβολή αυτή υλοποιείται με τη γρήγορη έναρξη της φυσικής αναγέννησης των δένδρων και θάμνων στα καμένα, με το πρασίνισμα αυτών εξαιτίας της ανάπτυξης της ποώδους βλάστησης και με τη δημιουργία ευνοϊκών καιρικών και εδαφικών συνθηκών για την έναρξη των αναδασώσεων (φυτεύσεων) εκεί όπου αυτές ενδείκνυνται. Με τις πολλές και συχνές βροχές συμβάλλει επίσης σε σημαντική εξοικονόμηση υδατικών πόρων αφού αυξάνεται η υγρασία του εδάφους και ο όγκος νερού των ταμιευτήρων, εμπλουτίζονται οι υπόγειοι υδροφορείς, αυξάνεται ο όγκος και επιμηκύνεται ο χρόνος ροής των πηγών, των δασωμένων ρεμάτων και ποταμών κ.λπ. Επιτυγχάνεται, λόγω των ευνοϊκών μετεωρολογικών συνθηκών, καλύτερη ανάπτυξη και ανώτερη ποιότητα των καρπών οπωροφόρων δένδρων (π.χ. μήλα, κάστανα, καρύδια κ.λπ.) και επομένως και ενίσχυση του εισοδήματος των καλλιεργητών. Ειδικότερα επισημαίνεται πως για τους καστανοπαραγωγούς της χώρας, οι πολλές βροχές του Σεπτεμβρίου αποτελούν το βάλσαμο για την ικανοποιητική ανάπτυξη των προϊόντων τους».

Οχι βέβαια πως δεν θα έχουμε και αρνητικές επιπτώσεις. «Σ' αυτές υπάγονται οι πλημμύρες που έχουν εκδηλωθεί και κυρίως στα μπαζωμένα ρέματα, οι ανεμοστρόβιλοι, οι κεραυνοί κ.λπ. Η περαιτέρω όμως πορεία του φετινού φθινοπώρου, αλλά και του χειμώνα, από άποψη καιρικών φαινομένων, δεν μπορεί προφανώς να εκτιμηθεί. Για το λόγο αυτό η ορθολογική οργάνωση της πρόληψης τυχόν ακραίων καιρικών φαινομένων είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισής τους». *

• Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ, Ελευθεροτυπία, Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2009