Monday, November 30, 2009

Αντιμέτωπα δύο οράματα στην Κοπεγχάγη

Jean-Μarie Colombani | ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2009



Η επίτευξη συμφωνίας σε πλανητικό επίπεδο για τη μείωση των «αερίων του θερμοκηπίου» και τη μάχη ενάντια στην υπερθέρμανση της Γης έμοιαζε ως τώρα τόσο δύσκολη που η Διάσκεψη του ΟΗΕ στην Κοπεγχάγη για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία αρχίζει στις 8 Δεκεμβρίου, έδειχνε να είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Αλλά όσο πλησιάζουμε στη διάσκεψη τόσο περισσότερο ανοίγουν τα χαρτιά τους οι μεγάλοι συμμετέχοντες, τόσο που να αρχίζουμε και πάλι να ελπίζουμε ότι, ακόμη και αν δεν καταλήξουν οι συμμετέχοντες σε μια παγκόσμια δεσμευτική συμφωνία η οποία θα συνοδεύεται από συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα εργασιών, τουλάχιστον θα φύγουν έχοντας αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Από αυτή την άποψη, μόλις κατέφθασαν δύο καλά νέα: ανακοινώθηκε ότι ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα θα μεταβεί στην Κοπεγχάγη και ο κινέζος πρωθυπουργός Γουέν Ζιαμπάο θα ταξιδέψει εκεί- και οι δύο οπλισμένοι με χειροπιαστές προτάσεις.

Παρ΄ όλα αυτά, δεν πρέπει να σπεύσουμε από τώρα να θριαμβολογήσουμε. Στην Κοπεγχάγη θα έρθουν αντιμέτωπα δύο οράματα. Αρχικώς υπάρχει το όραμα των Ευρωπαίων, οι οποίοι επιθυμούν τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τώρα ως το 2050 κατά 50% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Οι Ευρωπαίοι υποστηρίζουν επίσης μια δεσμευτική συμφωνία. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει το όραμα των χωρών που ενεπλάκησαν πρόσφατα στη μάχη εναντίον της κλιματικής αλλαγής, στην πρώτη σειρά των οποίων βρίσκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ας θυμηθούμε ότι ο Τζορτζ Μπους είχε αρνηθεί να επικυρώσει και να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο του Κιότο. Αντιθέτως, ο Μπαράκ Ομπάμα έχει δεσμευθεί να αλλάξει τα πράγματα. Προτείνει τη μείωση των εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου» κατά 17% ως το 2020 αλλά ορίζει ως χρονικό σημείο αναφοράς το 2005 και όχι το 1990, όπως οι Ευρωπαίοι. Το γεγονός αυτό δημιουργεί προφανώς μια πολύ αισθητή διαφορά μεταξύ των δύο στόχων και καθιστά την αμερικανική προσπάθεια σαφώς λιγότερο σημαντική καθώς ισούται με μείωση μόλις της τάξεως του 6% σε σχέση με το 1990.

ΗΚίνα εξάλλου ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμη να μειώσει από τώρα ως το 2020 κατά 40%-45% την εξάρτηση της οικονομικής δραστηριότητάς της από τον άνθρακα. Συνεπώς οι δύο μεγαλύτεροι ρυπαντές του πλανήτη βρίσκονται στον σωστό δρόμο.

Από ευρωπαϊκής απόψεως, όμως, πρέπει ναπαρατηρήσουμε μια μάχη εντός της μάχης, αυτή που εμφανώς φέρνει αντιμέτωπους τον Νικολά Σαρκοζί και τον Μπαράκ Ομπάμα. Ο γάλλος πρόεδρος, στον οποίο οφείλεται η συμφωνία για το περιβάλλον και ο οποίος όταν προήδρευε της ΕΕ έκανε πολλά για να επιτύχει την υιοθέτηση του πακέτου ενέργειας- κλίματος, επιθυμεί να εμφανιστεί ότι είναι εκείνος ο οποίος, αντίθετα από ό,τι αναμενόταν, θα συντελέσει στην επιτυχία της Διάσκεψης της Κοπεγχάγης. Γνωστοποίησε ότι ο ίδιος και άλλοι Ευρωπαίοι θα ήταν ικανοποιημένοι μόνο αν υπάρξουν δεσμεύσεις σε αριθμούς και οι συμφωνίες έχουν δεσμευτική ισχύ. Προσπαθεί λοιπόν να δημιουργήσει μια συμμαχία κρατών γύρω του. Επί του παρόντος κύριος εταίρος του είναι ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ιγνάσιο Λούλα ντα Σίλβα. Και οι δύο προσπαθούν τις τελευταίες ημέρες να πείσουν και άλλα κράτη να συνταχθούν με τις κοινές προτάσεις τους για το κλίμα. Στοχεύουν τις χώρες που περιβάλλουν την Αμαζονία αλλά και τα μέλη της Κοινοπολιτείας. Ετσι οι κκ. Σαρκοζί και Λούλα προήδρευσαν την περασμένη Πέμπτη από κοινού μιας συγκέντρωσης στο Μανάους της Βραζιλίας προτού απευθυνθούν στη σύνοδο της Κοινοπολιτείας στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο. Το σχήμα Λούλα- Σαρκοζί είναι ελκυστικό και αποσκοπεί κυρίως να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση μέσω ενός προγράμματος προστασίας της περιοχής του τροπικού δάσους Αμαζονίας- πραγματικού πνεύμονα του πλανήτη- αλλά και πείθοντας για την αναγκαιότητα της καταπολέμησης της αποψίλωσης των δασών σε χώρες όπως το Κονγκό και η Ινδονησία. Ο στόχος αυτός έχει ανατεθεί στη γαλλική διπλωματία.

Στην απέναντι πλευρά, όλα εξελίσσονται σαν να έχουν συμφωνήσει ο Μπαράκ Ομπάμα και οι κινέζοι ηγέτες για μια προσπάθεια περισσότερο σύμφωνη με το δικό τους περιθώριο πολιτικών ελιγμών. Ο αμερικανός πρόεδρος πρέπει να λογαριαστεί με ένα απρόθυμο Κογκρέσο (ο αμερικανικός νόμος δεν θα ψηφιστεί πριν από το 2010) και με την οικονομική κρίση. Οι κινέζοι ιθύνοντες, εξάλλου, δεν μπορούν και δεν θέλουν να εγκαταλείψουν την αυξανόμενη ανάπτυξή τους, μολονότι αρχίζουν να εκτιμούν ότι θα πρέπει να ενσωματώσουν σε αυτήν στοιχεία «πράσινης ανάπτυξης».

Οι επικριτές του Νικολά Σαρκοζί παρατηρούν ότι στο Μανάους δεν παρευρέθη κανένας αρχηγός κράτους ή κυβέρνησης της Νότιας Αμερικής πέραν του Βραζιλιάνου και ότι πιθανότατα ο γάλλος πρόεδρος θα είναι ένας σαν όλους τους άλλους συμμετέχοντες στη σύνοδο της Κοπεγχάγης. Οι επικριτές του αμερικανού προέδρου σημειώνουν ότι στην πραγματικότητα θα κάνει απλώς μια στάση στην Κοπεγχάγη, στην έναρξη των εργασιών της, καθ΄ οδόν για το Οσλο, όπου στις 10 Δεκεμβρίου θα πρέπει να παραλάβει το βραβείο Νομπέλ του, και δεν θα είναι παρών κατά την επίσημη λήξη της.

Παρ΄ όλα αυτά, πρέπει να είμαστε ικανοποιημένοι για αυτή την άμιλλα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, άμιλλα για την οποία μπορούμε να πιστεύουμε ότι μόνο θετικές επιπτώσεις μπορεί να έχει για τον πλανήτη. Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι η διαφωνία που σημειώθηκε στην αρχή θα καταλήξει σε στόχους για τη μείωση των «αερίων του θερμοκηπίου», τους οποίους μετά τη σύνοδο όλοι θα δεσμευθούν να σεβαστούν.


Ο κ. Ζαν-Μαρί Κολομπανί είναι ένας από τους εγκυρότερους ευρωπαίους δημοσιογράφους, πρώην διευθυντής της εφημερίδας «Le Μonde». Το τακτικό, ανά Κυριακή, άρθρο του είναι γραμμένο αποκλειστικά για «Το Βήμα».

No comments: