Οι «γραμμές άμυνας» των ΗΠΑ για την πετρελαιοκηλίδα

Τα διδάγματα και η εμπειρία από την καταστροφή του 1979 στον Κόλπο του Μεξικού

The Guardian

Ενα ζεστό Σάββατο του Ιουνίου οι εργάτες που δούλευαν στην πλατφόρμα άντλησης πετρελαίου στον Κόλπο του Μεξικού ξαφνικά αντιλήφθηκαν ότι είχαν «χτυπήσει» με το γεωτρύπανό τους ένα τμήμα μαλακής λάσπης, σε βάθος 3.600 μέτρων κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα. Ανησυχώντας μήπως αυτό τους δημιουργούσε προβλήματα, προσπάθησαν να αποκαταστήσουν τα πράγματα. Την επόμενη ημέρα όμως τα μηχανήματα άντλησης πήραν φωτιά προκαλώντας μια ισχυρότατη έκρηξη και η φλεγόμενη εξέδρα κατέρρευσε στα νερά του ωκεανού.

Η καταστροφή του Ixtoc 1 το 1979 προκάλεσε τη δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαιοκηλίδα στην ιστορία. Η πιο μεγάλη ήταν αυτή που δημιουργήθηκε στα ανοιχτά των ακτών του Κουβέιτ κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Περσικού Κόλπου το 1991.

Δέκα μήνες

Οι ιδιοκτήτες της Ixtoc 1, η Petroleos Mexicanos (Pemex), η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία του Μεξικού, αδυνατούσαν να σταματήσουν τη διαρροή πετρελαίου από τη γεώτρηση για δέκα ολόκληρους μήνες. Σε αυτό το διάστημα διέρρευσαν στη θάλασσα 90 εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου. Πολλά εξατμίστηκαν, άλλα διαλύθηκαν με χημικά ή κάηκαν με ελεγχόμενη πυρκαγιά. Τα υπόλοιπα όμως δημιούργησαν μία πελώρια πετρελαιοκηλίδα με μήκος περίπου 80 χιλιομέτρων στα ανοιχτά των ακτών στις ΗΠΑ καταστρέφοντας τον τουρισμό, τις ιχθυοκαλλιέργειες και οδηγώντας στο θάνατο πάμπολλα είδη ζώων.

Εκθεση της αμερικανικής κυβέρνησης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πετρέλαιο που διέρρευσε, τα διάφορα μηχανήματα που χρησιμοποιήθηκαν και οι προσπάθειες καθαρισμού κόστισαν 498 εκατομμύρια δολάρια (σε σημερινές τιμές περισσότερο από ένα δισ. δολάρια), ενώ οι αποζημιώσεις κατά της εταιρείας υπερέβησαν τα 400 εκατομμύρια δολάρια.

Η ΒΡ ευελπιστεί ότι η καταστροφή που προκάλεσε το Deepwater Horizon δεν θα εξελιχθεί σε Ixtoc 2. Ομως οι ομοιότητες είναι εντυπωσιακές. Οι δύο πλατφόρμες άντλησης βρίσκονταν στην ίδια περιοχή, και στις δύο περιπτώσεις θεωρήθηκαν υπεύθυνες για το ατύχημα οι βαλβίδες ασφαλείας.

Και στις δύο περιπτώσεις, το σταμάτημα της διαρροής αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολο, ενώ το πετρέλαιο λόγω τον μετεωρολογικών συνθηκών και στα δύο δυστυχήματα κινήθηκε προς τις ακτές των ΗΠΑ. Το Ixtoc 1 κατέστρεψε 260 χλμ. ακτών στο Τέξας, οδηγώντας στο θάνατο εκατοντάδες χιλιάδες θαλασσοπούλια. Οι συνέπειες στα μικρότερα είδη παραμένουν άγνωστες.

Φόβοι

«Η καταστροφή που θα προκληθεί αυτή τη φορά μπορεί να είναι μεγαλύτερη» προειδοποιεί ο Ατάν Μανουέλ, διευθυντής της υπηρεσίας προστασίας εδαφών της οικολογικής ομάδας Σιέρα. Αν και σήμερα διαθέτουμε εμπειρία στην αντιμετώπιση των πετρελαϊκών κηλίδων, η κεφαλή του κοιτάσματος Deepwater βρίσκεται βαθύτερα, ενώ η πετρελαιοκηλίδα κινείται προς διαφορετική περιοχή των ΗΠΑ «απειλώντας βαλτότοπους και εθνικούς δρυμούς, τους οποίους είναι αδύνατον να καθαρίσεις χωρίς να διαταράξεις τα οικοσυστήματα. Αν το πετρέλαιο βγει στις παραλίες της Φλόριντα, τα πράγματα θα είναι δύσκολα και η καταστροφή ανάλογη με αυτήν του Ixtoc 1. Αν βγει στη Λουιζιάνα θα είναι πολύ μεγαλύτερη» καταλήγει ο κ. Μανουέλ.

Το μοναδικό που περιμένει η ΒΡ και οι ιδιοκτήτες των μηχανημάτων άντλησης είναι να διαψευσθούν οι αρχικοί φόβοι για τις συνέπειες που θα έχει η κηλίδα. Ωστόσο, τα αποτελέσματα εξαρτώνται από πληθώρα παραγόντων όπως είναι οι καιρικές συνθήκες. Η εποχή στον Κόλπο του Μεξικού δεν είναι καθόλου καλή, καθώς πολλά είδη πτηνών αποδημούν εκεί από τη Ν. Αμερική -μέσω των ΗΠΑ- προς την Αρκτική. Τα θαλασσοπούλια κινδυνεύουν περισσότερο επειδή το πετρέλαιο κάνει τη θάλασσα να φαίνεται πιο γαλήνια και υπάρχει κίνδυνος να βουτήξουν εκεί για να ξεκουραστούν, εξηγεί ο Νάιτζελ Κλαρκ, της Βρετανικής Ορνιθολογικής Εταιρείας.