H πιτυοκάμπια καταστρέφει το Σέιχ Σου

• Η καθυστέρηση στους ψεκασμούς και η εμφάνιση και ενός άλλου εντόμου, του βλαστοφάγου, οδηγούν σε απώλειες δένδρων

Του Θαναση Τσιγγανα, Η Καθημερινή, 1/9/2012

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Εως τώρα οι ειδικοί στα δασικά οικοσυστήματα θεωρούσαν ότι η πιτυοκάμπια δεν μπορεί να καταστρέψει ένα δάσος. Οχι όμως εάν αυτό είναι το Σέιχ Σου της Θεσσαλονίκης, δάσος τεχνητό με νεαρά πεύκα προερχόμενα από τις αναδασώσεις και «θύμα», τα τελευταία δύο χρόνια, της οικονομικής κρίσης και των αγκυλώσεων που είχαν δημιουργηθεί από την εφαρμογή του «Καλλικράτη». Οι αρνήσεις των υπουργείων (ΥΠΕΚΑ, Εσωτερικών) να εγκρίνουν τα κονδύλια για τους ψεκασμούς της πευκοκάμπιας έφεραν το Σέιχ Σου ένα βήμα πριν από μια σημαντική καταστροφή, μετά εκείνη της πυρκαγιάς του 1997 που αποτέφρωσε 16.600 στρέμματα από τα 30.188 της δασικής έκτασής του, και ανέδειξαν «ότι η υποτίμηση των φυσικών εχθρών του δάσους μπορεί να καταστεί ισοδύναμη των συνεπειών μιας πυρκαγιάς».

Μεγάλες συστάδες δένδρων σε εκατοντάδες σημεία του περιαστικού δάσους και κυρίως στη ΝΔ πλευρά καταλήφθησαν από αποικίες πευκοκάμπιας που ξεγύμνωσαν χιλιάδες πεύκα. Στο αντιαισθητικό τοπίο που δημιούργησαν τα άρρωστα αποφυλλωμένα πεύκα, σε σύντομο χρονικό διάστημα προστέθηκε ένα εξίσου βλαβερό έντομο, ο βλαστοφάγος, με αποτέλεσμα και με την επίδραση των κλιματικών συνθηκών το 2011 και το 2012 να καταγραφούν οι μεγαλύτερες απώλειες δένδρων στο Σέιχ Σου.

Μπροστά στον κίνδυνο το καταστροφικό φαινόμενο να συνεχιστεί και την ερχόμενη χρονιά, οι δασικές υπηρεσίες της Θεσσαλονίκης έθεσαν επιτακτικά από την περασμένη άνοιξη, μαζί με την ανάγκη εκτέλεσης νέων έργων για την πυρασφάλεια του δάσους, το ζητημα καταπολέμησης της πευκοκάμπιας. Καταπώς φαίνεται το πάθημα γίνεται μαθημα και ήδη αντλήθηκαν κονδύλια από τον τακτικό προϋπολογισμό ύψους 80.000 ευρώ για να καταπολεμηθεί η πευκοκάμπια σε όλη την εκταση του περιαστικού δάσους της Θεσσαλονίκης. Το πρόγραμμα καταπολέμησης πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου, όταν το μεγαλύτερο ποσοστό της πευκοκάμπιας βρίσκεται στο δεύτερο στάδιο αναπαραγωγής.

Ο σχεδιασμός και ο συντονισμός για τους ψεκασμούς από αέρος με βιολογικό σκεύασμα, όπως ανέφερε ο δασολόγος κ. Θωμάς Φάσσας, αποτελούν αποτέλεσμα δουλειάς του δασαρχείου Θεσσαλονίκης. Το σκεύασμα δεν δημιουργεί προβλήματα σε κατοίκους ή επισκέπτες, στη μελισσοκομία, τη χλωρίδα ή την πανίδα και στη μάχη της καταπολέμησης θα χρησιμοποιηθούν δύο αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας. Οι αρμόδιοι του δασαρχείου εκτιμούν ότι η εξάλειψή της θα επαναφέρει την ευρωστία του δάσους, καθώς η δράση της πευκοκάμπιας ευθύνεται για την ελάττωση της ετήσιας ανάπτυξης των πεύκων κατά 35%.

Μέχρι τώρα τα μέτρα αντιπυρικής προστασίας που τέθηκαν σε εφαρμογή για το Σέιχ Σου το 2012 πέτυχαν τον στόχο τους και το προσεχές διάστημα όπως ανέφερε στην «Κ» ο διευθυντής Δασών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας - Θράκης κ. Νικήτας Φραγκισκάκης θα θωρακιστεί περισσότερο με την υλοποίηση έργων ύψους 1,5 εκατ. ευρώ. Σε αυτά περιλαμβάνονται κλαδεύσεις και καθαρισμοί πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη έκταση, που θα ξεπερνάει το 50% της περιοχής που δεν επλήγη από την πυρκαγιά του 1997. 

«Με τα έργα αυτά θα μειωθεί η καύσιμη ύλη στο δάσος χωρίς να επηρεαστεί αρνητικά το οικοσύστημα. Επίσης με τις προτεινόμενες επεμβάσεις (κλαδεύσεις, καλλιέργεια, καθαρισμοί) στοχεύουμε στην ανόρθωση του δασικού οικοσυστήματος, γεγονός που θα το καταστήσει πιο ανθεκτικό στους βιοτικούς και αβιοτικούς κινδύνους που το απειλούν» πρόσθεσε ο κ. Φραγκισκάκης.

Στα αξιοπερίεργα της προστασίας του Σέιχ Σου είναι το εγκατεστημένο από διετίας σύστημα παρακολούθησής του με κάμερες. Το σύστημα δεν λειτούργησε, καθώς δεν έχει ξεπεραστεί ο... γραφειοκρατικός σκόπελος για το ποιος θα έχει την ευθύνη χειρισμού του.